اعتراض به برگ اجرایی مالیاتی واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت

به موجب جزء 3 از بند ع تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور، مقرر گردیده است، تا از مالکین زمین های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری ، باغ ویلاهای مجاز و واحدهای مسکونی که ارزش آنها با احتساب عرصه و اعیان بر اساس آخرین ارزش معاملاتی بیش از دویست میلیارد ریال است، مالیات اخذ گردد. 

که در حال حاضر مودیان مالیاتی می توانند بر حسب وضعیت پرونده خود، نسبت به ثبت اعتراض در هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم و شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری و ارائه مستندات و مدارک خود جهت ابطال برگ اجرایی یا کاهش مالیات اقدام نمایند. 

نحوه دفاع در خصوص اعتراض به برگ اجراییه مالیاتی واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت 

با توجه به نوظهور بودن مطالبه مالیات نسبت به املاک اعلامی و متاسفانه عدم تشکیل پرونده مالیاتی و سیستمی بودن روند رسیدگی به این مالیات ها و عدم اطلاع مودیان از نحوه رسیدگی و مبانی اخذ مالیات ، عملا مودیان با ارسال اجراییه مالیاتی به سامانه مالیاتیشان از تحمیل مالیات به خود مطلع می شوند و امکان مراجعه به ممیز و سرممیز مالیاتی و طرح اعتراض در هیات های بدوی و تجدیدنظر مالیاتی را محروم می گردند. نتیجتا در رویه عملی جاری طرح اعتراض به هیات ماده 216 مالیاتی و شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری برای مودیان امکان پذیر می باشد. 

علی ایحال هیات وزیران در جلسه 1402/04/04 به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی آیین نامه اجرایی بند ع تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور را وضع نموده است و بر اساس این آیین نامه ضوابط امکان اخذ مالیات از مالکین زمین های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری ، باغ ویلاهای مجاز پیش بینی شده است. لذا اشرافیت به این مقررات می تواند موجب نقض مالیات مقرره باشد، که باختصار می تواند به موارد زیر اشاره نمود : 

• به موجب بند 3 ماده 1 آیین نامه اجرایی بند ع تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور ، دارایی های مشمولین این مقرره زمین های فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، خانه های مجلل ( لوکس ) ، ( اعم از مستغلات، آپارتمان و ویلا) و باغ ویلاهایی که ارزش روز آنها ( با احتساب عرصه و اعیان ) بیشتر از دویست میلیارد (۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۲۰۰) ریال است، می باشند.
• اشخاص مشمول، شامل کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی خواهد بود که در ابتدای سال ۱۴۰۲، مالک دارایی های مشمول بوده اند.
• به موجب بند 1 ماده 4 آیین نامه اعلامی اشخاصی که فقط مالک یک باب واحد مسکونی بوده و از تاریخ تملکشان، ده سال یا بیشتر گذشته باشد، معاف از این مقرره می باشند. نتیجتا درخواست اخذ استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک توسط مرجع رسیدگی کننده و ارائه اسناد و مدارک مثبت مالکیت می تواند موجب ابطال مالیات مقرره باشد.

لازم به ذکر است، به موجب تبصره 1 ماده 8 آیین نامه صدرالذکر، ملاک تشخیص مالکیت داراییهای مشمول در تاریخ اجرای این آیین نامه، سند رسمی مالکیت و یا در صورت عدم وجود سند رسمی مالکیت، اسناد مثبته قابل احراز مالکیت می باشد.

• به موجب تبصره 1 ماده 4 آیین نامه صدرالذکر مقرر شده است، خانه های مجلل (لوکس) و باغ ویلاهای مجاز، تا قبل از دریافت گواهی پایان عملیات ساختمانی و یا نصب یکی از انشعابات گاز، برق و آب، در حال ساخت محسوب می شوند. در مواردی که نصب یکی از انشعابات جدید ملاک پایان عملیات ساخت قرار می گیرد، در صورتی که فاصله نصب انشعاب جدید از تاریخ صدور پروانه ساختمان کمتر از دو سال باشد، ملاک در حال ساخت نبودن، گذشت دو سال از زمان صدور پروانه ساختمانی است. نتیجتا اثبات عدم تحقق شرایط اعلامی موجب لغو مالیات مقرره می شود.
• درخواست اخذ تحقیقات و معاینه محلی جهت بررسی کارشناسی نسبت به وضعیت ملک و سال ساخت و ارزش معاملاتی آن از مرجع رسیدگی کننده. 
• اخذ تامین دلیل از شورای حل اختلاف جهت احراز وضعیت محلی ملک، سال ساخت و قیمت معاملاتی در زمان تعیین مالیات مورد اعتراض.

نکته کاربردی :

به موجب ماده 7 آیین نامه اجرایی بند ع تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1402 کل کشور ضابط تعیین ارزش املاک مشمول این آیین نامه، برای هر شهر، بخش و روستا با مدنظر قرار دادن سایر شرایط از قبیل سن ساختمان و معماری و ارزش تاریخی تعیین می گردد. که متولی آن کمیسیون تقویم املاک موضوع ماده 64 قانون مالیات های مستقیم می باشد. که کمیسیون مزبور موظف است ارزش معاملاتی موضوع این قانون را با لحاظ ملاکهای نوع کاربری، نوع مصالح ساختمانی ، موقعیت محلی ملک و سال ساخت آن تعیین می نماید.

نحوه ثبت اعتراض الکترونیکی به برگ اجرایی مالیاتی واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت در اداره امور مالیاتی

روابط عمومی سازمان امور مالیاتی کشور در اطلاعیه‌ ای خطاب به مودیان مالیاتی نحوه ثبت اعتراض الکترونیکی به اوراق تشخیص مالیات یا برگ اجرایی مالیات خانه‌های خالی، مالیات خودروهای گران‌ قیمت و مالیات واحدهای مسکونی و باغ‌ ویلاهای گران‌ قیمت را اعلام کرد.

به منظور تسهیل فرآیند ثبت اعتراض به اوراق تشخیص مالیات ( از جمله اوراق تشخیص مالیات ناشی از تولید اظهارنامه بر آوردی) / مطالبه مالیات یا برگ اجرایی (مالیات مسکونی خالی ، مالیات خودروهای گران قیمت و مالیات واحـدهـای مسکونی و باغ ویلاهای گران قیمت) / اعلام نتیجه رسیدگی/ استرداد /آرای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی حسـب مـورد، مؤدیان محترم مالیاتی می توانند ظرف مهلت های مقرر قانونی، اعتراض خود را به صورت الکترونیکی از طریق پنجره www.my.tax.giv.ir  از منوی ( داشبور مالیاتی ) بخش ( درخواستها ) و گزینه ( ثبت اعتراض و شکایت)  واحد ارسال نمایند.  که در حال حاضر این اعتراضات به هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم ارجاع می گردد.

پس از ثبت موفقیت آمیز درخواست اعتراضات/ شکایات، کد رهگیری توسط سامانه صادر و مؤدیان محترم از طریق کد مذکور می توانند درخواست ثبت شده را از طریق سامانه پیگیری نمایند.

بدیهی است اعتراض های ثبت شده از این طریق نیازی به ارائه دستی یا پستی اعتراض به واحدهای امور مالیاتی ذیربط را نخواهند داشت.

مهلت اعتراض به برگ اجرایی مالیاتی واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت در هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم 

در ماده 216 قانون مالیات های مستقیم ، مهلتی جهت امکان طرح اعتراض در هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم معین نشده است، بر همین اساس هر زمانی که پرونده بدون رعایت تشریفات قانونی قطعی شود و مراحل قطعی شدن را به درستی طی ننموده باشد، مودیان مالیاتی می تواند نسبت به ثبت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی یا رای هیات های حل اختلاف مالیاتی و نیز اعتراض به برگ اجرایی مالیاتی  وفق ماده 216 قانون مالیات های مستقیم اقدام نماید.

مهلت اعتراض به رای هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم در رد اعتراض نسبت به مالیات واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت 

بر اساس  تبصره  2 ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری ، از زمان تصویب این قانون، مهلت تقدیم دادخواست ، نسبت به آرای هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم ، برای اشخاص داخل کشور 3 ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور ، 6 ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی هیات ماده 216 مطابق با قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی می باشد. به موجب تبصره صدراالذکر ، هیات ماده 216 مکلف است ، در رای یا تصمیم خود تصریح نماید که رای یا تصمیم آنها ظرف مدت مزبور در دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

که این مهم به موجب بخشنامه شماره بخشنامه: 30/4/8065/ 38062 سازمان امور مالیاتی تاکید شده است و ضمانت اجرای تخلف انتظامی را برای اعضا در برخواهد داشت. در مواردی که ابلاغ واقعی نبوده و ذی نفع ادعای عدم اطلاع از آن را بنماید ، شعبه دیوان در ابتداء به موضوع ابلاغ رسیدگی می نماید. در مواردی که به موجب قانون دیوان عدالت اداری ، اشخاصی قبلا حق شکایت در مهلت بیشتری داشته اند ، مهلت مذکور ، ملاک محاسبه است.

نحوه اعتراض به رای هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم در رد اعتراض نسبت به مالیات واحدهای مسکونی ، تجاری ، اداری و باغ ویلاهای گران قیمت 

1.شورای عالی مالیاتی 

بموجب ماده ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم، مودیان مالیاتی یا اداره امور مالیاتی می توانند در صورت شکایت نسبت به آرای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی از لحاظ عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقض رسیدگی ، دعوای خود را ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات ،‌ با اعلام دلایل کافی در شورای عالی مالیاتی طرح شکایت نمایند. که رای شورای عالی مالیاتی برای اشخاص مقیم ایران ظرف مدت 3 ماه و برای اشخاص مقیم در خارج از کشور ظرف مدت 6 ماه از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.

2.دیوان عدالت اداری  

به موجب  بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری رای هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است. که می بایست در قالب دادخواست به صورت حضوری به دبیرخانه دیوان عدالت اداری در تهران یا نمایندگی های آن در دادگستری های مراکز استان تحویل شود ، یا با مراجعه به دفتر خدمات قضایی یا سامانه ساجد ثبت و ارسال به صورت سیستمی گردد.

به موجب تبصره 2 الحاقی 1402/02/10 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، از تاریخ ابلاغ این تبصره ، نحوه رسیدگی به آرای هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم به صورت یک مرحله ای است و دادخواست مستقیما به یکی از شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ارجاع  و رای صادره قطعی است. 

شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری پس از احراز تکمیل بودن دادخواست و ضمائم آن ، یک نسخه از آن را برای طرف دعوا ارسال خواهد نمود. 

و سازمان امور مالیاتی موظف است، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ارائه پاسخ اقدام نماید. نهایتا با وصول پاسخ و در وقت نظارت  شعبه نسبت به صدور رای مقتضی اقدام می نماید

وفق رای وحدت رویه شماره 523 مورخ  1390/11/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، رسیدگی توسط شعب دیوان نسبت به آرای هیات ماده 216 صرفا از جهت رعایت قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها انجام می شود. یا به عبارتی رسیدگی به صورت شکلی است و شعبه دیوان از ورود در ماهیت پرونده و صدور حکم ماهوی ممنوع اند. در صورت تایید رای هیات ماده 216 ، امکان اعاده دادرسی به موجب ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری وجود دارد. 

اما اگر شعبه تجدیدنظر دیوان ، قائل به عدم بررسی دقیق اسناد و مدارک خواهان یا عدم رعایت تشریفات آمره قانونی در زمان دادرسی شود یا رای صادره را برخلاف اسناد و مدارک متقن خواهان و قوانین و مقررات جاری بداند ، نسبت به نقض رای اقدام خواهد نمود.

با نقض رای ، هیات هم عرض ماده 216 قانون مالیات های مستقیم، موظف به رسیدگی مجدد با رعایت جهات اعلامی دیوان خواهد بود. اما اگر هیات هم عرض پس از رسیدگی بازهم قائل به صحت رای سابق باشد و  یا رای صادره بازهم مطلوب شخص خواهان نباشد ، نامبرده می تواند نسبت به طرح مجدد شکایت در دیوان عدالت اداری اقدام نماید. شعبه  تجدیدنظر دیوان ، اینبار می تواند برخلاف امکان صرفا رسیدگی شکلی به موضوع، با ورود در ماهیت و در صورت صلاحدید ارجاع امر به کارشناسی نسبت به صدور حکم ماهیتی اقدام نماید. که این حکم می تواند در تایید رای هیات هم عرض و یا نقض آن باشد. که وفق مقررات قابل اعاده دادرسی به دو روش بر اساس مواد 79 و 98 قانون دیوان عدالت اداری خواهد بود.