اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده 

اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده یکی از دعاوی مالیاتی مبتلابه در مراجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی است و با ابلاغ اوراق مطالبه آن به مودی و ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ، قابل اعتراض در اداره امور مالیاتی است و توسط ممیز کل مالیاتی مورد بررسی قرار می گیرد. در صورت پذیرش تصمیم اداره امور مالیاتی، اعتراض مختومه می شود. در غیر اینصورت اعتراض قابل طرح در سایر مراجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی می باشد. 

نحوه اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده 

بموجب قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 ، نحوه ثبت اعتراض به برگ قطعی مالیات ارزش افزوده ، به این صورت است که ابتدا می بایست برگ تشخیص مالیات یا برگ اعلام نتیجه رسیدگی یا برگ مطالبه یا استرداد صادر و به مودی ابلاغ شود؛ در صورتی مودی به مالیات تشخیص معترض باشد، موظف است ظرف ۲۰ روز از تاریخ  ابلاغ  با ارائه دلایل و اسناد و مدارک ، اعتراض خود را به صورت کتبی به سازمان مالیاتی اعلام و تقاضای تجدید رسیدگی نماید. که در بررسی اعتراض دو حالت اتفاق می افتد.

۱.دلایل و اسناد و مدارک ابرازی مودی مالیاتی و مستندات مضبوط در پرونده برای رد مندرجات برگ تشخیص و قبول تعدیل درآمد مشمول مالیات کفایت می‌ نماید؛ دراین صورت درآمد مشمول مالیات براساس اسناد و مدارک ابرازی تعیین می‌شود.

۲.دلایل و اسناد و مدارک ابرازی برای رد مندرجات برگ تشخیص و یا تعدیل درآمد مشمول مالیات کافی نیست؛ موضوع با بیان دلایل در پرونده منعکس و مراتب برای رسیدگی به هیئت حل اختلاف ارجاع می‌شود.

مهلت اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده 

مهلت اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ به مودی مالیاتی است.

مراجع رسیدگی به دعاوی مالیات بر ارزش افزوده

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده در اداره امور مالیاتی 

چنانچه مودی به برگ تشخیص مالیاتی (یا برگ مطالبه یا برگ استرداد در مالیات بر ارزش افزوده) اعتراضی داشته باشد، موظف است، ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ ، مراتب اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی را کتبا در فرم های مخصوصی به اداره امور مالیاتی به همراه دلایل و مستندات اعلام و درخواست رسیدگی نماید و رسیدگی اداری به اعتراض از طریق مراجعه به ممیز و ممیز کل اداره امور مالیاتی مربوط صورت می پذیرد و در مواردی با کسر مبالغی و یا تقسیط مالیات اعلامی اختلاف مالیاتی حل و فصل می گردد.

در فرضی که اختلاف مالیاتی از طریق اعلام مراتب اعتراض، به اداره امور مالیاتی حل و فصل نگردد، نوبت به رسیدگی سایر مراجع دادرسی مالیاتی خواهد رسید، که در ادامه به آنها اشاره می نمائیم.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  در هیات بدوی امور مالیاتی

براساس ماده ۱۷۰ قانون مالیات مستقیم  مقرر شده است. ((‌ مرجع رسیدگی به هر گونه اختلاف که در تشخیص مالیات های موضوع این قانون بین اداره امور مالیاتی و مودی ایجاد شود، هیات حل اختلاف مالیاتی می باشد، مگر در مواردی که به موجب  مقررات سایر مواد این قانون، مرجع رسیدگی دیگری تعیین شده باشد.)) و  این هیات ها در دو فرض اقدام به رسیدگی می نمایند.

۱.چنانچه مودی ظرف مهلت ۳۰ روز نسبت به  مالیات بر درآمد و در مالیات بر ارزش افزوده ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ کتبا به برگ تشخیص ( یا برگ مطالبه یا برگ استرداد ) اعتراض نماید.

۲.چنانچه برگ تشخیص مالیاتی، براساس مقررات تبصره ۱ ماده ۲۰۳ و ماده ۲۰۸ قانون مالیات مستقیم، بصورت قانونی ابلاغ شده باشد، اما مودی مالیاتی اقدامی جهت پرداخت مالیات و یا اعتراض نزد مامور امور مالیاتی ننموده باشد.

و بموجب بند ۱۴ دستورالعمل دادرسی مالیاتی پس از ارجاع پرونده به هیات حل اختلاف بدوی مالیاتی ، وقت رسیدگی جهت حضور مودی یا نماینده او و یا اعزام نماینده اداره مالیاتی ابلاغ می شود. به نحوی که فاصله ابلاغ و روز تشکیل جلسه هیات نباید کمتر از ۱۰ روز باشد. پس از تشکیل جلسه نیز هیات بدوی با ملاحظه مستندات و استماع اظهارات طرفین ، اقدام به صدور رای ( اعم از حکم یا قرار ) می نماید.

رای هیات حل اختلاف بدوی مالیاتی ظرف ۲۰ روز از تاریخ  ابلاغ  قابل اعتراض در هیات تجدیدنظر مالیاتی می باشد.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  در هیات تجدیدنظر امور مالیاتی 

بموجب ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر پیش بینی شده است، که قانونا صلاحیت رسیدگی به اعتراضات نسبت به آرای صادره از هیات های حل اختلاف بدوی مالیاتی را ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رای هیات بدوی دارد.

نکته مهم اینکه، صلاحیت هیات حل اختلاف تجدیدنظر مالیاتی ، محدود به مواردی که مودیان در شکایت خود نزد هیات های بدوی مطرح کرده اند نبوده، بلکه مودیان می تواند نسبت به موارد جدیدی که سابقا در هیات بدوی مورد اعتراض قرار نگرفته  نیز در هیات تجدیدنظر مالیاتی طرح شکایت کنند.

رای هیات تجدیدنظر مالیاتی قطعی و لازم الاجرا است. بر همین اساس سازمان امور مالیاتی می بایست مطابق رای صادره، اقدام به صدور برگ تشخیص قطعی نماید.

رای هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر در شورای عالی مالیاتی ، هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم و دیوان عدالت اداری از حیث شکلی ( نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقض رسیدگی ) قابل اعتراض می باشند.

تنها مواردی که اجرای رای قطعی هیات حل اختلاف بدوی یا تجدیدنظر مالیاتی متوقف می شود، توقف اجرای رای با سپردن وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی یا وثیقه ملکی یا ضامن معتبر نزد اداره امور مالیاتی، نقض توسط شعبه شورای عالی مالیاتی و یا صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری است.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  درهیات موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم

هیات موضوع ماده ۲۱۶ قانون مالیات های مستقیم ،  مرجع رسیدگی به اعتراضات و شکایات ناشی از اقدامات اجرایی مالیاتی است. به عنوان مثال، چنانچه مودی در اقدام سازمان امور مالیاتی در وصول مالیات قبل از قطعی شدن روند رسیدگی به پرونده یا به میزان و نحوی محاسبه مالیات های غیرمستقیم و یا در خصوص روند دادرسی هیات های حل اختلاف بدوی و تجدیدنظر شکایتی داشته باشند، می تواند به هیات ماده ۲۱۶ قانون مالیات مستقیم شکایت نماید. که با توجه به اهمیت این هیات به تفصیل طی مقاله مجزایی به آن پرداخته ایم. که با مراجعه به لینک اعلامی قابل مطالعه و بهره برداری می باشد.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  در شورای عالی مالیاتی

شورای عالی مالیاتی بالاترین مرجع نظارتی درون سازمانی در سازمان امور مالیاتی است. که علاوه بر صلاحیت رسیدگی شکلی به اختلافات مالیاتی‌، صلاحیت صدور رای وحدت رویه نسبت به آرای متناقض هیات های حل اختلاف مالیاتی و ارائه نظرات مشورتی را دارد.

رسیدگی به شکایت به صورت شکلی ( نه ماهوی )‌ از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در رسیدگی است.

لازم به ذکر است، منظور از رسیدگی شکلی، اعلام نظر  است، یعنی پس از تشخیص نقض قوانین یا نقص در رسیدگی توسط شعب هیات های حل اختلاف، پرونده مالیاتی مجددا جهت صدور حکم ( نهایی ) به هیات حل اختلاف مالیاتی هم عرض ارجاع داده خواهد شد، تا با رعایت نظر اعلامی شورای عالی مالیاتی اقدام به صدور رای نماید.

نکته کاربردی:

بموجب ماده ۲۵۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده ، مودی یا دادستان انتظامی مالیاتی می توانند ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر ، به استناد عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی ، با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی اعتراض نموده و تجدید رسیدگی را درخواست کنند.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  در هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم

بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم، در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود. همچنین در مواردی که آرای صادره از این هیات ها توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگر ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود، مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی و  با رعایت نظر شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد. حکم این ماده در مواردی که  آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده  در هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات مستقیم

چنانچه مالیات تشخیصی به مرحله قطعیت برسد، اما مودی مالیاتی مدعی غیرعادلانه بودن مالیات صادره باشد، امکان تقاضای تجدید رسیدگی با شرط پذیرش وزیر امور اقتصادی و دارایی وجود دارد و با فرض قبول اولیه درخواست پرونده به هیات سه نفره ( هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات) ارجاع می گردد.

لازم به توضیح است، که صلاحیت هیات موضوع ماده ۲۵۱ قانون مالیات مستقیم به دو بخش تقسیم می شود.

۱.رسیدگی به کلیه پرونده های مالیاتی قطعی اعم از مالیات های مستقیم و غیرمستقیم

۲. صلاحیت رسیدگی در هر دو  بعد شکلی و ماهوی نسبت به رای مورد اعتراض

• اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده در دیوان عدالت اداری 

بموجب بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری، آخرین راه کار اعتراض مودی مالیاتی جهت نقض رای قطعی صادره از سوی هیات های حل اختلاف مالیاتی یا شورای عالی مالیاتی طرح دعوا در دیوان عدالت اداری است.

که مطابق با تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری مدت اعتراض به رای قطعی مالیاتی در دیوان عدالت اداری برای اشخاص مقیم در داخل کشور سه ماه و برای اشخاص مقیم در خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی صادره است. متعاقبا نیز رای بدوی صادره نیز برای اشخاص مقیم ایران، ظرف ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور ظرف ۲ ماه از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عدالت اداری است. که در فرض نقض پرونده مجددا جهت بررسی مجدد به هیات هم عرض صادرکننده رای قطعی ارجاع می شود.