رفع ممنوع الخروجی

رفع ممنوع الخروجی یکی از دغدغه های مهم افرادی است که بنا به هر دلیل در صدد خروج از کشور می باشند. ممنوع الخروجی یکی از اقدامات پیشگیرانه ای است که بنا به علل مختلفی از جمله صدور حکم محکومیت مالی و یا کیفری اشخاص ، بدهی های مالیاتی ، صغر سن یا عدم اجازه همسر ممکن است حادث شود. که می توان با رفع علل پرداخت بدهی یا سپردن تامین مالی مناسب ، اخذ حکم برائت یا انقضای مدت ممنوعیت خروج از کشور، اخذ اجازه پدر یا پدر بزرگ اقدام به رفع ممنوع الخروجی نمود. لذا در این مقاله به پرسش هایی از قبیل اینکه چگونه باید از ممنوع الخروجی اطلاع یافت یا اقدام به رفع ممنوع الخروجی نمود اشاره خواهیم نمود.

راه های رفع ممنوع الخروجی

برحسب شرایط شخص ممنوع الخروج روشهای رفع ممنوع الخروجی متفاوت است اما مصادیق شایع جهات رفع ممنوع الخروجی عبارتند از:

1. پرداخت مبلغ محکوم به (بدهی )
2. اخذ رضایت محکوم له جهت مختومه نمودن پرونده
3. پرداخت مالیات معوقه
4. معرفی مال جهت اجرای حکم به اداره اجرای ثبت یا محاکم قضایی
5. واخواهی نسبت به حکم غیابی
6. درخواست ابطال اجراییه ثبتی
7. گذاشتن وثیقه و اخذ اجازه خروج موقت
8. اجازه خروج موردی در سفرهای زیارتی
9. اجازه خروج موردی در سفرهای ضروری
10. اخذ دستور توقف اجرای حکم
11. تقاضای ابطال اجراییه صادره از سوی دادگاه

نحوه و مراحل رفع ممنوع الخروجی

ابتدائا لازم به ذکر است، مدت ممنوع الخروجی افراد 6 ماه است و برای تمدید این مدت می بایست مجددا درخواست تمدید به اداره گذرنامه ارسال شود. در غیر اینصورت بموجب دستور دادستان کل کشور با انقضای مهلت 6 ماه ممنوع الخروجی اشخاص مرتفع می شوند. ولی افراد ممنوع الخروج می توانند بر حسب مورد بنا به شرایط و وضعیت مربوط به خود اقدام به رفع ممنوع الخروجی با اقداماتی زیر نمایند:

• رفع ممنوع الخروجی مراجع قضایی

چنانچه فردی متهم به ارتکاب جرمی شده باشد و به علت عدم دسترسی به  او به درخواست دادیار یا بازرپرس پرونده ممنوع الخروج معرفی شده باشد، به محض معرفی خود به دادسرا و با صدور دستور جدید یا تودیع قرار ممنوعیت خروجی او منتفی و مراتب بلافاصله به مراجع مربوط اطلاع داده می شود.

لازم به ذکر است، در صورتی که برای فرد، پس از صدور قرار مجرمیت، توسط بازپرس، قرار ممنوعیت خروج از کشور صادر شده باشد، به موجب تبصره دوم ماده 247 همین قانون، فرد، می تواند در مهلت 10 روزه به قرار صادره اعتراض و در صورت موافقت دادگاه اقدام به رفع ممنوع الخروجی خود نمایند.

در صورتی که فرد، به دستور قاضی اجرای احکام، به علت عدم دسترسی به وی ممنوع الخروج باشد، می تواند نزد قاضی اجرای احکام حضور یافته و به محض حضور وی ، نسبت به لغو این دستور اقدام می شود.

• رفع ممنوع الخروج نمودن سازمان امور مالیاتی

چنانچه فردی به موجب بدهی مالیاتی، ممنوع الخروج شده باشد، می تواند با پرداخت بدهی معوقه خود اقدام به رفع ممنوع الخروجی نماید. مضافا اینکه بموجب قوانین مالیاتی رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، صرفا برای یک بار و در مواردی از قبیل: تشرف به خانه خدا یا زیارت عتبات، انجام امور درمانی ، پیگیری مسائل تجاری به قصد تسویه بدهی و سایر موارد به تشخیص سازمان امور مالیاتی، می تواند اقدام به صدور اجازه خروج از کشور بدهکاران نماید.

• رفع ممنوع الخروجی بابت محکومیت مالی
  

در صورتی که فردی بابت پرداخت بدهی، بدهکار باشد و به موجب حکم دادگاه یا دایره اجرائیات  ثبت ممنوع الخروج معرفی شده باشد، می تواند با پرداخت بدهی خود یا سپردن تامین مالی مناسب، نسبت به رفع ممنوع الخروجی خود اقدام نماید.

• رفع ممنوع الخروجی زوجه
  

زوجه، برای خروج از کشور، می تواند با اخذ رضایت نامه یا وکالت نامه رسمی از همسر خود، اقدام به خروج از کشور نماید. مضافا فرزندان زیر 18 سال نیز برای خروج از کشور به اخذ رضایت قیم یا ولی قهری ( به ترتیب پدر یا پدربزرگ ) نیاز دارند.

• رفع ممنوع الخروج نمودن بدهکاران بانکی
  

چنانچه فردی به موجب دستور بانک مرکزی، ممنوع الخروج اعلام شده باشد، برای خروج وی از کشور، به اخذ اجازه بانک مرکزی ایران نیاز دارد. نحوه رفع ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی بنا به شرایط هر پرونده متفاوت است. که غالبا با پرداخت تسهیلات معوقه  ، رفع تعهدات ارزی ، ابطال اجراییه بانکی رفع می شود.

• رفع ممنوع الخروجی مشمولین نظام وظیفه

مشمولین نظام وظیفه می توانند با سپردن تامین مالی مناسب، که در هر سال متغیراست، اقدام به خروج از کشور نمایند.

ممنوع الخروجی به چه دلایلی ایجاد می شود؟

دلایل و علت های ممنوع الخروجی اشخاص متعدد است و غالب اشخاص اطلاعی از ممنوع الخروج شدن خود ندارند و در زمان خروج از کشور متوجه این موضوع می گردند، اما به صورت کلی مشمول یکی از مصادیق زیر می باشد.

• ممنوع الخروجی اشخاص از سوی دستگاه ها و سازمان های دولت

 در خصوص بدهکاران مالیاتی و متخلفین ارزی ، به موجب ماده 17 قانون گذرنامه مقرر شده است : “دولت می‌تواند از صدور گذرنامه و خروج بدهکاران قطعی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد و متخلفین از انجام تعهدات ارزی ، طبق ضوابط و مقرراتی که در آیین‌نامه تعیین می‌شود جلوگیری نماید.”

مضافا بموجب بند 222 مجموعه بخشنامه های ثبتی مقرر شده است.(( چنانچه در راستای اجرای اسناد رسمی و قبوض لازم الاجر،  اجرائیه علیه متعهد سند لازم الاجرا صادر شده و از طرف بدهکار یا قائم مقام قانونی او مالی جهت تادیه بدهی معرفی نشود یا اموال او در دسترس نباشد، به درخواست بستانکار، مراتب توسط اداره کل ثبت به اداره گذرنامه اعلام می شود تا آن اداره از صدور گذرنامه برای بدهکار سند اجرایی خودداری نماید.))

• ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی و واردکنندگان و صادرکنندگان
  

تسهیلات گیرندگانی که به تعهدات بانکی خود عمل ننموده‌اند، از طریق اعلام بانک ها به بانک مرکزی و یا از طریق اداره اجرای ثبت یا دادگاه و به موجب لایحه قانونی ممنوعیت خروج بدهکاران بانک ممنوع الخروج می گردند.

• ممنوع الخروجی توسط سازمان امور مالیاتی

 به موجب ماده 202 قانون مالیات های مستقیم، در خصوص اشخاص حقیقی و صاحبان اشخاص حقوقی که بدهی مالیاتی قطعی دارند.

• ممنوع الخروج نمودن به علت متهم بودن به ارتکاب جرم

بموجب ماده 188 قانون آئین دادرسی کیفری در صورت متهم شدن به شخص ارتکاب جرم و عدم دسترسی به وی یا بیم خروج او از کشور به بازپرس پرونده، امکان صدور قرار ممنوع الخروجی داده شده است.

• ممنوع الخروجی به علت صدور قرارمجرمیت

در صورتی که پس طی مراحل تحقیق نظرمقام تحقیق دال بر توجه اتهام به متهم باشد، می تواند برای فرد قرار جلب به دادرسی صادر شده باشد، به موجب ماده 247 قانون آئین دادرسی کیفری، به بازپرس این اختیار داده شده است تا متناسب با جرم ارتکابی ، اقدام به صدور قرار نظارت قضایی از جمله صدور دستور ممنوعیت از خروج کشور نماید.

• ممنوع الخروجی به دستور قاضی اجرای احکام کیفری

بموجب ماده 509 قانون آئین دادرسی کیفری در صورتی که علیرغم محکومیت فرد امکان دسترسی به او جهت اجرای حکم نباشد و بیم خروج وی از کشور باشد، قاضی اجرای احکام می تواند نسبت به صدور دستور ممنوع الخروجی محکوم علیه اقدام نماید.

• ممنوع الخروجی مشمولین وظیفه عمومی

 به موجب ماده 18 قانون گذرنامه، در صورتی که اجازه کتبی اداره وظیفه عمومی به مشمولین نظام وظفه جهت خروج از کشور داده نشود، ممنوع الخروج خواهند بود بود.

• ممنوع الخروجی افراد زیر 18 سال و زنان متاهل

به موجب مقررات قانونی افراد زیر 18 سال که اجازه ولی قهری یا قیم خود را ندارند یا زنان متاهلی که اذن همسر خود را اخذ ننموده باشند، اجازه خروج از کشور را ندارند.

• ممنوع الخروجی زوج بابت مهریه

زوجه می تواند با طرح پرونده دراداره اجرای ثبت و مراجع قضایی و عدم امکان دسترسی به اموال زوج نسبت به اخذ ممنوع الخروجی همسرخود اقدام نماید.

رفع ممنوع الخروجی با حکم قطعی اعسار

به موجب ماده 23 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مرجع اجرا کننده رأی می بایست به تقاضای محکوم ٌله پرونده قرار ممنوع الخروج بودن محکومٌ علیه را صادر کند. این قرار تا زمان اجرای رأی یا اثبات اعسار محکومٌ علیه یا جلب رضایت محکومٌ له یا سپردن تأمین مناسب یا تحقق کفالت مطابق قانون مدنی به قوت خود باقی است.

بر همین اساس صدور حکم اعسار محکوم علیه ، به منزله پرداخت دین نیست و موجب رفع اثر از دستور ممنوع الخروجی بدهکار نمی شود.

نکته کاربردی:

در خصوص اینکه آیا اخذ حکم اعسار از سوی بدهکاران بانکی امکان پذیر است یا خیر؟ و آیا در ماده 23 قانون نحوه اجرای محکومیت های به بدهکاران بانکی تسری دارد یا خیر؟ اختلاف نظرحقوقی وجود دارد.

گروهی معتقدند با عنایت به اطلاق عبارت محکومیت های مالی بدهکاران اجرایی نیز می توانند به اخذ حکم اعسار نسبت به رفع اثر از دستور ممنوع الخروجی خود اقدام نمایند.

در مقابل گروه دیگر معتقدند: ماده اخیر الذکر صرفا ناظربه احکام صادره از سوی محاکم دادگستری است و نمی توان حکم آن را به پرونده های اجرایی تسری داد و با عنایت به فقدان تصریح صریح از سوی قانونگذار می بایست قائل به عدم امکان تسری مقررات اعسار به بدهکاران بانکی شد.

رفع ممنوع الخروجی از اداره ثبت

رفع ممنوع الخروجی اشخاص در اداره اجرای ثبت به سه صورت امکان پذیراست.

• پرداخت بدهی

• تودیع وثیقه ملکی

بموجب ماده 201 آئین نامه اجرایی مفاد اسناد رسمی مصوب 1387 در صورتی که بدهکار پرونده اجرایی قادر به پرداخت بدهی نباشد می تواند با رعایت مقررات ماده 201 اعلامی اقدام به اخذ دستور جهت رفع ممنوع الخروجی خود نماید. در این ماده مقرر گردیده است. (( در مواردی که متعهد در اجرای ماده 17 قانون گذرنامه مصوب سال 1351 ممنوع الخروج گردیده باشد چنانچه شخص ممنوع الخروج بنا به ضرورت بخواهد برای یک نوبت حداکثر به مدت 6 ماه از کشور خارج شود خود یا اشخاص ثالث می بایست ملکی را جهت تضمین مراجعت مدیون به کشور معرفی و درصورتی که ملک در رهن و یا بازداشت نباشد پس از ارزیابی توسط کارشناس رسمی و قطعیت آن صورت مجلسی با حضور رئیس ثبت رئیس و یا مسئول اجرا تنظیم و مراتب جهت بازداشت ملک و انعکاس در سوابق ثبتی به اداره ثبت مربوطه اعلام می گردد و بدیهی است در صورت مراجعت متعهد و معرفی خود ظرف مهلت مقرر از ملک مذکور رفع توقیف شده و ممنوع الخروجی برقرار می شود در غیر اینصورت بدون رعایت مستثنیات دین طلب بستانکار و حقوق اجرایی با فروش ملک مذکور از طریق مزایده استیفاء خواهد شد.))

• اخذ حکم اعسار از مرجع قضایی

البته در مواردی که بستانکار به منظور استیفا طلب خود هم از طریق اداره ثبت و هم از طریق دادگستری اقدام کرده باشد یا محکوم علیه اقدام به طرح دعوای اعسار در مراجع قضایی نماید و حکم اعسار بدهکاراز سوی مرجع صالح صادر شده باشد، اداره ثبت باید نسبت به اجرای اجرائیه وفق حکم اعسار صادره و رفع اثر از ممنوع الخروجی بدهکار اقدام نماید. دلیل این امر آن است که انجام عملیات اجرایی راجع به دین واحد از سوی دو مرجع مخالف قانون است.

رفع ممنوع الخروجی مهریه در اداره ثبت

رفع ممنوع الخروجی مهریه در اداره ثبت به سه صورت امکان پذیراست، که در بند مذکور تفصیلا بیان شد.

1.پرداخت بدهی

2.اخذ حکم قطعی اعسار

3.تودیع وثیقه ملکی

مدت اعتبار ممنوع الخروجی اداره ثبت

برخلاف مراجع دادگستری که مهلت اعتبار ممنوع الخروجی 6 ماه است و در صورت لزوم تائید می گردد، مدت اعتبار ممنوع الخروجی اداره ثبت مقید به مهلت نمی باشد و تا زمان پرداخت بدهی ادامه می یابد.

چه کسانی بدهکار بانکی محسوب می شوند؟ و دستورممنوع الخروجی آنها صادر می گردد؟

1. افرادی که ازبانک و یا موسسات مالی و اعتباری تسهیلات و وام دریافت کرده و در بازپرداخت آن‌ها دیرکرد داشته ‌اند و برای پرداخت آن اقدامی ننموده‌اند و یا مشکوک هستند که ممکن است بازپرداخت را انجام ندهند، ممکن است ممنوع‌الخروج ‌شوند.

2.افرادی که به هر نحوی در انجام معاملات خود به بانک بدهکارباشند، ممنوع‌الخروج می‌شوند.

3.افرادی که از بانک ضمانت‌نامۀ بانکی دریافت نموده‌اند و در انجام شرایط و تعهدات مندرج در ضمانت‌نامه قصور نموده اند، ممنوع‌ الخروج می‌شوند.

4.افراد واردکننده و یا صادرکننده‌ کالا که به تعهدات ارزی خود عمل ننمایند ، ممنوع ‌الخروج می‌شوند.

چگونه حکم ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی صادرمی شود؟

دریافت دستور ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی از طریق بانک مرکزی فرایند پیچیده‌ای دارد. ممنوعیت برای خروج بدهکاران بانکی از کشور وجود دارد. اسامی این افراد از بانک مرکزی به دادسرای تهران اعلام می‌ گردد و مطابق با آن ممنوع‌الخروجی بدهکاران بانکی اعمال می‌گردد، این روش غالبا مورد اقدام بانک ها نمی باشد. برهمین اساس اداره حقوقی بانکها غالبا از طریق اداره اجرای ثبت و یا دادگاه نسبت به اخذ حکم ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی اقدام می نمایند.

رفع ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی

نحوه رفع ممنوع الخروجی بدهکاران بانکی بنا به شرایط هر پرونده متفاوت است. که غالبا با پرداخت تسهیلات معوقه  ، رفع تعهدات ارزی ، ابطال اجراییه بانکی رفع می شود.

چگونه از ممنوع الخروجی خود اطلاع پیدا کنیم؟

افرادی که نسبت به ممنوع الخروج بودن خود تردید دارند می توانند با مراجعه به سایت exitban.ssaa.ir و با وارد نمودن کد ملی خود، وضعیت ممنوع الخروجی تان را بررسی نمایند.