تعلیق قرارداد پیمانکاری 

تعلیق قرارداد پیمانکاری یکی از عوامل توقف عملیات اجرایی پیمان است. در شرایط عمومی پیمان، ماده‌ای که به شکل اختصاصی به بیان شرایط عمومی تعلیق پیمان اختصاص یافته باشد ، وجود ندارد. به صورت پراکنده در مواد 26 ، 43 و 49  شرایط عمومی پیمان به کشف آثار تاریخی و اشیای عتیقه در محل اجرای پروژه ، وقوع حوادث قهری در دوران انجام کار و اختیار مشروط  کارفرما به تعلیق قرارداد پیمانکاری اشاره شده است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

موارد تعلیق قرارداد پیمانکاری در شرایط عمومی پیمان (چه عواملی ممکن است منجر به تعلیق قرارداد پیمانکاری شوند؟)

در شرایط عمومی پیمان ماده صریحی مشخصا به بیان نحوه تعلیق پیمان نپرداخته است و به صورت پراکنده مقررات زیر را می توان به عنوان مصادیق تعلیق در شرایط عمومی پیمان بیان نمود.

• کشف آثار تاریخی و اشیای عتیقه در محل اجرای پیمان

بموجب ماده 26 شرایط عمومی پیمان ، کشف آثار تاریخی ، فرهنگی و توقف عملیات اجرایی موجب توقف و تعطیلی موضوع پیمان می شود.

• بروز حوادث قهری 

براساس ماده 43 شرایط عمومی پیمان ، وقوع حوادثی از قبیل جنگ، اعم ازاعلام شده یا نشده، انقلاب ها و اعتصابات عمومی ، شیوع بیماری های واگیردار، زلزله ، سیل و طغیان های غیر عادی، آتش سوزی دامنه دار و مهار نشدنی ، طوفان و حوادث مشابه خارج از کنترل دو طرف پیمان که در منطقه اجرای کار وقوع یابد و ادامه کار را برای پیمانکار ناممکن سازد، جز حوادث قهری به شمار می رود. که عملا تا زمان رفع مانع اجرای تعهدات را با مانع مواجح می سازد.

• تعلیق پیمان به اختیار کارفرما

بموجب ماده 49 شرایط عمومی پیمان ، امکان تعلیق پیمان از سوی کارفرما بدون ذکر علت یا دلیل موجهی برای یک بار و به مدت حداکثر سه ماه اشاره شده است. البته بموجب بند د ماده 49 شرایط عمومی پیمان ، اگر تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد، کارفرما می‌تواند با اخذ موافقت پیمانکار، تنها یک سه ماه دیگر را نیز به آن اضافه نماید. در این مورد اگر پیمانکار با تمدید مدت زمان تعلیق پیمان از سوی کارفرما موافقت ننماید، پیمانکارمی‌تواند درخواست خاتمه‌ قرارداد پیمانکاری را وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان بنماید.

تعهدات و وظایف کارفرما در دوران تعلیق قرارداد پیمانکاری  

• ابلاغ تاریخ شروع تعلیق پیمان 

ابتدائی ترین وظیفه کارفرما در خصوص تعلیق پیمان ،مطلع نمودن پیمانکار از تاریخ شروع تعلیق پیمان به پیمانکار است.

• پرداخت هزینه های بالاسری به پیمانکار در دوران تعلیق قرارداد پیمانکاری 

بموجب بند ب ماده 49 شرایط عمومی پیمان، کارفرما موظف به پرداخت هزینه های بالاسری پیمانکار دردوران تعلیق ، به میزان تعیین شده دراسناد و مدارک پیمان، به پیمانکاراست. ولی اگر در اسناد و مدارک پیمان ، تعیین هزینه های بالاسری ، به توافق طرفین در زمان ابلاغ تعلیق موکول شده باشد، کارفرما درمورد میزان آن می بایست با پیمانکارتوافق می نماید.

در صورتی که در اسناد و مدارک پیمان، هیچ نوع پیش بینی برای پرداخت هزینه های بالاسری در دوره تعلیق نشده باشد ، کارفرما ماهانه مبلغی معادل ده درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه را به پیمانکار می پردازد. اگر به دستور کارفرما، قسمتی از کار متوقف شود، بابت هزینه های پیشگفته در مدت تعلیق ،ماهانه مبلغی معادل ده درصد متوسط کارکرد فرضی ماهانه، به تناسب مبلغ کار متوقف شده، به پیمانکار پرداخت می شود. برای تعیین هزینه تعلیق ، کسر ماه به تناسب محاسبه می شود.

ولی در صورتی که پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان، تعلیق پیمان از سوی کارفرما ابلاغ شود، هشتاد درصد هزینه تعلیق محاسبه شده به پیمانکار پرداخت می گردد.

• تعیین وضعیت بقای ماشین آلات در محل کارگاه و اجاره بهای دوران توقف ماشین آلات با پیمانکار

 بموجب بند ج ماده 49 شرایط عمومی پیمان، کارفرما می بایست با پیمانکار در مورد ماشین آلاتی که پیمانکار مایل است، در مدت تعلیق از کارگاه خارج نماید، بدون پرداخت هیچ نوع هزینه ای ، توافق نمایند. اجاره مربوط به دوران توقف آن تعداد از ماشین آلات که در کارگاه باقی می مانند، براساس توافق طرفین به پیمانکار پرداخت می شود.

• کارفرما موظف به برطرف نمودن عوامل منجر به تعلیق پیمان می باشد.

بموجب بند ه ماده 49 شرایط عمومی پیمان، آخرین وظیفه‌ کارفرما مربوط به تلاش برای برطرف کردن عوامل منجر به تعلیق پیمان است. زمانی که عوامل تعلیق قرارداد پیمانکاری برطرف شده باشد و دیگر ادامه‌ یافتن تعلیق لزومی نداشته باشد، کارفرما می بایستی یک محدوده زمانی معقولی را برای آماده کردن کارگاه مشخص و تاریخ شروع مجدد کار را به پیمانکارابلاغ نماید.

تعهدات و وظایف پیمانکار در دوران تعلیق قرارداد پیمانکاری 

بموجب بند الف ماده 49 شرایط عمومی پیمان ، تنها تعهد به حفاظت از تمام کارهای انجام شده، مصالح و تجهیزات پای کار، تاسیسات و ساختمان های موقت به صورت شایسته به پیمانکار محول شده است. لذا تعدی یا تفریط منتج به ورود خسارت از طرف پیمانکار، موجب تحمیل مسئولیت جبران وارده به پیمانکارخواهد شد.

ضمانت اجرای عدم قبول تمدید تعلیق قرارداد پیمانکاری از سوی پیمانکار

بموجب بند د ماده 49 شرایط عمومی پیمان، اگر پیمانکار با تمدید مدت زمان تعلیق پیمان از سوی کارفرما موافقت ننماید، پیمانکارمی‌تواند درخواست خاتمه‌ قرارداد پیمانکاری را وفق ماده 48 شرایط عمومی پیمان بنماید.

ولی با توجه به اینکه مکانیزم اعمال خاتمه قرارداد پیمانکاری در اختیار کارفرما است و اجرای آن بنا به اراده او محقق می شود.اگر کارفرما از پذیرش درخواست خاتمه  پیمان از سوی پیمانکار امتناع نماید و یا در خصوص وجود یا عدم وجود شرایط خاتمه پیمان اختلاف نظر وجود داشته باشد و پیمانکار کماکان اصرار بر خاتمه قرارداد پیمانکاری و خروج از پیمان را داشته باشد، می تواند با اثبات جهت یا جهات خاتمه پیمان نسبت به الزام کارفرما به خاتمه پیمان در مراجع صالح به رسیدگی به دعاوی پیمانکاری اقدام نماید.

ضمانت اجرای عدم ابلاغ تعلیق پیمان ازجانب کارفرما به پیمانکار چیست ؟ 

بموجب بند الف ماده 49 شرایط عمومی پیمان، کارفرما موظف به ابلاغ تعلیق پیمان به پیمانکارمی باشد. اگرکارفرما به این تعهد عمل ننماید و اقدام به تعطیلی کارنماید. پیمانکارعلی رغم تکلیف بر تبعیت از اقدام کارفرما می باشد .ولی می تواند با تامین دلیل و درخواست ارجاع به کارشناسی از طریق شورای حل اختلاف، موضوع تعلیق را ثبت و مستند نماید.

ولی اگر دوره تعلیق بیش از سه ماه باشد، پیمانکارمی تواند براساس بند الف ماده 49 شرایط عمومی پیمان تقاضای خاتمه پیمان را به کارفرما اعلام نماید.

ضمانت اجرای تعلیق پیمان قبل ازشروع کارچیست؟

بموجب ماده ۴۹ شرایط عمومی پیمان ، کارفرما متعهد به پرداخت هشتاد درصد از ده درصد هزینه کارکرد فرضی است ، که کارفرما در صورت شروع پروژه می بایست به پیمانکار پرداخت نماید می باشد.

تکلیف ماشین آلات در دوران تعلیق ماده ۴۹ شرایط عمومی پیمان چیست؟

براساس بند ج ماده ۴۹ شرایط عمومی پیمان ، ماشین آلات پیمانکار دردوران تعلیق می بایست در کارگاه نگه داشته شود. اگر ماشین آلات در کارگاه نگهداری شوند، اجاره مربوط به دوران توقف براساس توافق فی مابین پیمانکار و کارفرما تعیین خواهد شد و اگر پیمانگار بنای برخارج نمودن ماشین آلات را داشته باشد، کارفرما نمی تواند مانع خروج ماشین آلات شود.