جرم سرقت اینترنتی وقتی محقق می شود که شخصی با مختل کردن سامانه‌های اینترنتی و مخابراتی و یا با هر روشی، اطلاعات حساب بانکی دیگران را در اختیار گرفته و از این طریق برای خودش یا دیگری مالی یا وجهی به دست آورد و یا داده های متعلق به دیگری را بدون اجازه برباید . با توجه به پیشرفت تکنولوژی و استفاده همگان از سامانه های اینترنتی و مخابراتی، شکل و طریق سرقت نیز به مرور زمان تغییر کرده است و امروزه با پررنگ‌تر شدن نقش اینترنت و رایانه در زندگی روزمره شاهد سرقت‌های اینترنتی هستیم. قانونگذار نیز از این موضوع غافل نبوده و در ماده 12 قانون جرایم رایانه ای به موضوع جرم سرقت اینترنتی و مجازات آن پرداخته شده است .
مجازات جرم سرقت اینترنتی
مجازات سرقت اینترنتی ،در صورتی که شخصی مرتکب سرقت داده های اینترنتی شود به موجب ماده 12 قانون جرایم اینترنتی عبارت است از :
1 . در صورتی که اصل داده یا عین داده در اختیار صاحب آن باشد مرتکب به جزای نقدی از شش میلیون تا پنجاه میلیون ریال محکوم می شود .
2 . در صورتی که هر کس داده های متعلق به دیگری را برباید به نحوی که داده ها ، دیگر در اختیار صاحب آن نباشد به سه ماه تا یک سال یا به بیست میلیون تا هشتاد میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود .
مجازات سرقت از حساب بانکی
هرکس به طور غیرمجاز از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مال دیگری را برباید علاوه بر رد مال به صاحب آن به موجب ماده 661 به حبس از نود و یک روز تا دو سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد . رد مال به این معناست که شخص باید تمامی اموال و منافعی که از جرم سرقت به دست آورده است را پس بدهد .
مصادیق سرقت اینترنتی
یکی از مهم ترین مصادیق جرایم رایانه ای ، جرم سرقت اینترنتی است . سرقت اینترنتی مانند جعل اینترنتی و کلاهبرداری اینترنتی از جمله جرایم مبتلا به و رو به افزایش در کشور می باشد . یکی از مصادیق پر شمار سرقت اینترنتی که مردم زیادی را با چالش خالی کردن حساب بانکی مواجه می شوند این است که شخصی با استفاده از اینترنت ، اموال دیگران را سرقت نماید و به اصطلاح پول را از حساب بانکی آنها برباید .
موضوع سرقت اینترنتی همیشه پول نیست بلکه ممکن است گاهی شخصی داده های متعلق به دیگری را به طور غیر مجاز برباید منظور از داده های اینترنتی هرگونه اطلاعات شخصی و فردی می باشد .سرقت داده های اینترنتی به صورت انجام می شود :
1 . ربودن یا برداشت داده با در اختیار نبودن عین داده برای صاحب آن
2 . ربودن یا برداشت داده با در اختیار بودن عین داده برای صاحب آن
ماده قانونی جرم سرقت اینترنتی
مستند قانونی یا عنصر قانونی جرم سرقت اینترنتی ماده 12 قانون جرایم رایانه ای می باشد که به قانون مجازات اسلامی اضافه شده است و با شماره ماده 740 قانون مجازات اسلامی شناخته می شود . ماده مزبور مقرر می دارد : هرکس به طور غیرمجاز داده های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده ها در اختیار صاحب آن باشد، به جزای نقدی از یک میلیون (۱.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
نحوه شکایت سرقت اینترنتی
برای شکایت سرقت اینترنتی می توان هم از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام به طرح و ثبت شکواییه کرد و یا با مراجعه مستقیم به کلانتری محل و پلیس فتا اقدام به ثبت شکایت کرد . طبق قانون آیین دادرسی مدنی ، دادسرا و دادستان وظیفه دارند که شکایت‌های متنی یا شفاهی را در همه مواقع بپذیرند . یکی از مراجع قانونی جهت این‌گونه شکایت‌ها، پلیس فتا و مراجع انتظامی می باشند . شاکی می‌تواند با تهیه کردن متن شکایت و توضیح در خصوص نحوه سرقت و موضوع سرقت و زمان و مکان سرقت تعقیب و رسیدگی و مجازات سارق یا سارقان را بخواهد .
مرجع صالح رسیدگی به سرقت اینترنتی
سرقت اینترنتی، نوعی از جرم رایانه‌ای محسوب می‌شود و مرجعی که صلاحیت رسیدگی به این جرم را دارد، در شهرهایی که بزرگ دادسرای جرایم رایانه‌ای است. دادسرای جرایم رایانه‌ای، یک دادسرای تخصصی است که عهده‌دار رسیدگی مقدماتی به جرایم رایانه‌ای از قبیل جعل رایانه‌ای، کلاهبرداری یا سرقت رایانه‌ای است. در صورتی که در شهر دادسرای جرایم رایانه ای یا اینترنتی وجود نداشته باشد دادسرای عمومی و انقلاب صلاحیت رسیدگی دارند .
دادسرای جرایم رایانه‌ای به طور معمول برای تکمیل تحقیقات تخصصی برای پیدا کردن مجرم و سایر ابعاد سرقت اینترنتی، پرونده را به پلیس فتا ارجاع می دهد که در این صورت، پلیس فتا نیز تحقیقات و بررسی‌های لازم را به عمل آورده و نتیجه را به مقامات دادسرا ارسال می‌کند. پس از اینکه دادسرای جرایم رایانه‌ای به موضوع سرقت اینترنتی رسیدگی نمود، اگر سرقت اینترنتی را محقق دانست، نتیجه را به دادگاه کیفری 2 ارجاع می‌دهد .
راه‌های پیشگیری از سرقت اینترنتی و حساب بانکی
- سعی کنید از طریق کافی‌نت یا مکان‌های عمومی که اینترنت رایگان دارد، وارد حساب بانکی خود نشوید.
- هنگام خرید کردن از مراکز خرید و فروش سعی کنید حتما خودتان از دستگاه‌های کارت‌خوان استفاده کنید.
- زمانی که از دستگاه‌های خودپرداز یا ATM برای دریافت پول استفاده می‌کنید مواظب پشت سر خود باشید تا افراد رمز شما را مشاهده نکنند.
- سعی کنید هنگام خرید اینترنتی از سایتهای معتبر استفاده کنید و به نشانی درگاه‌های بانکی دقت کنید.
- حتما سامانه پیامک خود را جهت مطلع شدن از برداشت پول فعال کنید تا سریعاً متوجه آن شوید. در صورت بروز هرگونه مشکل از طریق متن شکایت سرقت اینترنتی پیگیری کنید.
- برای جلوگیری کردن از هک شدن رایانه خود می‌توانید از آنتی‌ویروس‌های معتبر استفاده کنید و هر چند وقت یک‌بار آن را به‌روزرسانی کنید.
- به پیامک‌ها و ایمیل‌هایی که برای شما جهت برنده شدن ارسال می‌شود اهمیتی ندهید، به دلیل این که بیشتر آنها برای دست پیدا کردن به حساب بانکی شما ارسال می‌شوند.
- به سایتهای تبلیغاتی که به صورت ناگهانی در صفحات شما آشکار می‌شود اهمیتی ندهید به دلیل اینکه این‌گونه سایت‌ها به طور معمول شما را به درگاه‌های جعلی هدایت خواهند کرد.
- توجه داشته باشید که هنگام پرداخت کردن وجه اینترنتی، آدرس صفحه درگاهی با بانک شما مطابقت داشته باشد.
- برای هر کدام از کارت‌های بانکی خود رمزهای متعددی قرار دهید و از رمز مشابه برای حساب‌های متعدد استفاده نکنید.
- پیش از استفاده از درگاه‌های اینترنتی به نشانه اعتماد آن دقت کنید.
نمونه متن شکایت سرقت اینترنتی 1
شاکی : مشخصات
مشتکی عنه : مشخصات سارق در صورت اطلاع داشتن در غیر این صورت عبارت مجهول الهویت
وکیل شاکی: ……….
محل وقوع جرم :
تاریخ وقوع جرم :
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب ( جرایم رایانه ای )
با سلام و درود
احتراما” به وکالت از آقای / خانم ……………………….. به استحضار می رساند :
مشتکی عنهم با نفوذ غیر مجاز و بدون اجازه و رضایت به کامپیوترهای شرکت متلعق به موکل دسترسی پیدا کرده و اقدام به ربودن داده های شرکت کرده و آن را در سایتهای مختلف در فضای مجازی و اینترنت به نام خود معرفی می نمایند .لذا تقاضای تعقیب کیفری و مجازات نامبرده مورد استدعا می باشد.
متن شکایت سرقت اینترنتی ۲
شاکی :
مشتکی عنه :
وکیل شاکی:
محل وقوع جرم : تاریخ وقوع جرم :
ریاست محترم دادسرای جرایم رایانه ای
با سلام اهداء تحیات
احتراما اینجانب …………… به استحضار می رساند :
مشتکی عنه با دسترسی غیر مجاز و بدون اطلاع و اجازه موکل از طریق سایت شرکت وارد حساب موکل شده و شماره حساب شرکت را به شماره حساب خود تغییر داده و مبلغ …………………….ریال از حساب موکل ، به حساب خودش واریز کرده است . لذا تقاضای تعقیب کیفری و مجازات نامبرده مورد استدعا می باشد.
