طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه

طلاق به درخواست زن به جهت عدم پرداخت نفقه ، زمانی می تواند مطرح شود، که سابقاً دعوایی تحت عنوان الزام زوج به پرداخت نفقه مطرح و حکم بر علیه شوهر صادر و وی حتی  پس از صدور اجرائیه باز هم نسبت به اجرای حكم اقدام نکرده باشد. در این صورت ،  زوجه می تواند به استناد ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی ، با ضمیمه کردن سند نکاحیه و حکم صادره ی سابق الصدور درباره پرداخت نفقه ، نسبت به الزام شوهر به مطلقه نمودن خود اقدام نماید.

 بنابراین اعمال ماده 3 قانون نحوه ی اجرای محکومیت های مالی جهت اخذ برگ جلب سیار زوج در این رابطه ضرورت ندارد.

مستندات قانونی جهت طرح دعوای طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه 

2. مواد ۱۱۲۹، ۱۱۴۰، ۱۱۴۱، ۱۱۴۲، ۱۱۴۶، ۱۱۴۷، ۱۱۵۰، ۱۱۵۱ و ۱۱۵۵ قانون مدنی
3. مواد ۴ و ۱۲ و ۲۴ الی ۳۹ قانون حمایت خانواده مصوب 1391
4. مواد ۱۱ الی ۲۱ و ۵۷ الی ۶۵ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده

ارکان و  شرایط طرح دعوای طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه | مراحل و نحوه رسیدگی دادگاه به دادخواست طلاق به جهت  عدم پرداخت نفقه

1. احراز رابطه زوجيت با ضمیمه کردن تصویر سند ازدواج .
2. صدور حكم عليه شوهر مبنی بر الزام به پرداخت نفقه قبل از دعوای طلاق یا محکومیت شوهر به جرم ترک انفاق 
3. صدور اجرائیه علیه شوهر در خصوص پرونده نفقه و خودداری وی از اجرای حکم  

به عبارتی  ، درخواست طلاق به جهت ترک نفقه ، فرع بر صدور حکم عليه شوهر و امتناع او از پرداخت نفقه علی رغم صدور حکم است. پس نمی توان توامان هر دو خواسته را در یک پرونده درخواست کرد.

4.مکنت یا وضعیت مالی زوجه تأثیری در پرداخت نفقه از جانب شوهر ندارد .

پرداخت نفقه در هر حال با شوهر است، حتی اگر زوجه متمکن و متمول باشد.

5.دادگاه پس از تشکیل جلسه موضوع را صرفاً جهت ایجاد صلح و سازش به داوری ارجاع می دهد.

 دادگاه با احراز شرایط پذیرش دادخواست طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه ،  از هر یک از طرفین میخواهد تحت شرایط ماده ۲۸ قانون حمایت خانواده داور خود را معرفی نمایند، در صورت عدم ایجاد صلح و سازش دادگاه حکم بر الزام زوج به مطلقه نمودن همسر صادر می کند.

6.مدت اعتبار حکم دادگاه ۶ ماه پس از رأی فرجامی با انقضای مهلت فرجام خواهی است.

در صورت عدم ارائه حکم در مهلت مذکور به دفترخانه حکم صادره ملغى الاثر خواهد شد.

۷. اخطار سر دفتر به زوج جهت حضور در دفترخانه جهت اجرای صیغه طلاق 

با صدور حکم و انجام مکاتبه با دفتر ازدواج و طلاق ، سردفتر به زوج اخطار می کند ، جهت اجرای صیغه طلاق حاضر شود. در صورت عدم حضور او ، صیغه طلاق در غیاب وی جاری می شود.

نکته کاربردی : 

ملائت مرد اصلا شرط پرداخت نفقه نیست و او در هر حالت باید نفقه ی زوجه را بپردازد، حتی اگر در حبس باشد. 

نمونه دادخواست  طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه 

با توجه به فنی و تخصصی بودن دعوای طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه و دیدگاه ها و رویه های متفاوت قضایی ، امکان ارائه نمونه دادخواست واحد برای طرح این قبیل دعاوی وجود ندارد. 

مضافا اینکه ، به جهت ممانعت از تضییع حقوق اصحاب دعوا ، بهره مندی از خدمات وکیل متخصص خانواده امری لازم و غیرقابل اجتناب است. 

بر همین اساس موسسه حقوقی آبان با بهره مندی از وکلای متخصص در زمینه های مختلف حقوقی، آمادگی کامل خود را جهت ارائه خدمات مشاوره و قبول وکالت در این بخش را اعلام می نماید. 

نحوه طرح دعوای طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه 

در صورت امضای شروط دوازده گانه سند ازدواج توسط زوج و عدم پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه ، علیرغم صدور حکم به پرداخت آن ، زوجه دارای دو حق خواهد بود. 

یکی حق قانونی مندرج در ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی و امکان طرح دعوای طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه و دیگری تعهد قراردادی موضوع بند یک سند نکاحیه و تخلف از شرط ضمن عقد نکاح و تحقق وکالت در طلاق برای زوجه است.  بنابراین، زوجه مختار خواهد بود،  از  هر کدام از این دو حق ، جهت طرح درخواست طلاق استفاده نماید. که طرح دعوای طلاق به درخواست زن به جهت تحقق یکی از شروط ضمن عقد نکاح جهت اثبات تحقق شرط وکالت ، به مصلحت زوجه نزدیک تر است. 

اگر چنانچه در حین رسیدگی به دعوای طلاق زوج حکم پرداخت نفقه را اجرا کند. آیا موضوع طلاق منتفی خواهد شد؟  | آیا پرداخت نفقه پس از طرح دادخواست طلاق ، موجب منتفی شدن دعوا می گردد ؟ 

گروهی از حقوقدانان معتقدند، چنانچه در طول رسیدگی به پرونده طلاق الزام زوج به پرداخت نفقه ممکن شود. موضوع طلاق از این حیث منتفی خواهد شد.

گروه دیگری معتقدند، هر گاه شوهر از دادن نفقه گذشته امتناع کند، ولی حاضر به دادن نفقه آینده باشد، مانعی برای ادامه زندگی زناشویی وجود نخواهد داشت .

اما با این حال، اداره حقوقی  قوه قضاییه در نظریه شماره ۷/۹۵/۱۵۱۲ مورخ 29/06/1395 چنین بیان می دارد : 

با فرض صدور حکم به محکومیت زوج به پرداخت نفقة زوجه و قطعیت آن و صدور اجرائیه و عدم اجرای حکم مزبور در موعد قانونی از سوی محکوم علیه و عدم امکان اجرای حکم به طریق قانونی، شرط وكالت مذکور در فرض استعلام محقق شده است و زوجه میتواند به استناد تحقق شرط ضمن عقد نکاح و اثبات آن در دادگاه نسبت به درخواست طلاق اقدام نماید و اعلام آمادگی زوج به پرداخت نفقه و اجرای حکم محکومیت فوق الذکر پس از تحقق شرط، نافی شوط محقق شده نمی باشد.

اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی دیگری به شماره ۷/۹۸/۱۰۶۷ مورخ 10/۱۰/1398اعلام داشته است : 

اولاً، در فرض سؤال ، احراز عدم امكان الزام زوج به تأدیه نققه موضوع بند ۱ سند تکاحیه ، مستلزم اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی نیست. 

ثانیاً، پرداخت نفقه متعاقب تحقق شرط تأثیری در حقوق زوجه ندارد. 

ثالثا، اعسار زوج از پرداخت نفقه ، به مدت ۶ ماه مندرج در شرط ضمن عقد تأثیری در حقوق زوجه ندارد و پس از انقضای ۶ ماه مندرج در شرط و عدم پرداخت نفقه، آمادگی زوج برای پرداخت نفقة معوقه زوجه ، به صورت اقساط نیز تأثیری در حقوق زوجه ندارد. 

هر چند این نظریه درباره درخواست طلاق به استناد بند یک شرط ضمن عقد و تحقق وکالت در طلاق بیان گردیده است، اما از ملاک آن میتوان در موضوع طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه بهره مند شد.

اثر پرداخت نفقه بعد از تحقق وکالت زوجه در طلاق

پس ازاحراز تخلف زوج از شرط ضمن عقد مربوط به عدم پرداخت نفقه، وکالت زوجه در طلاق محقق می‌شود و پرداخت نفقه پس از تقدیم دادخواست طلاق از ناحیه زوجه، موجب رفع اثر از تخلف پیشین و زوال وکالت ایجاد شده نیست. بر همین اساس زوجه می تواند نسبت به طرح دعوای طلاق به درخواست زن به جهت تحقق یکی از شروط ضمن عقد نکاح اقدام نماید.

مرجع صالح به رسیدگی به دعوای طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه 

دادگاه صالح جهت رسیدگی به موضوع طلاق به درخواست زن، دادگاه خانواده محل اقامت زوج است. اما ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده ، استثنائاً به زن اختیار داده است که وی بتواند در محل سکونت خود نیز طرح دعوا نماید.

نحوه اجرای حکم طلاق به جهت عدم پرداخت نفقه 

مدت اعتبار حکم دادگاه ، به جهت عدم پرداخت نفقه ۶ ماه پس از  ابلاغ رأی فرجامی با انقضای مهلت فرجام خواهی است. در صورت عدم ارائه حکم در مهلت مذکور به دفترخانه ، حکم صادره ملغى الاثر خواهد شد.

 بنابراین زوجه موظف است،

 در مدت مذکور با مراجعه به واحد اجرای احکام نسبت به  اخذ نامه خطاب به دفتر اسناد رسمی جهت اجرای صیغه طلاق اقدام نماید. 

با صدور حکم و انجام مکاتبه با دفتر ازدواج و طلاق ، سردفتر به زوج اخطار می کند ، جهت اجرای صیغه طلاق حاضر شود. در صورت عدم حضور او ، صیغه طلاق در غیاب وی جاری می شود. البته رعایت مهلت 6 ماه اعلامی برای زوجه و سردفتر الزامی است.