جرم انتشار فیلم و عکس و صوت خصوصی

جرم انتشار فیلم و عکس و صوت خصوصی با توجه به ضرورت حفظ حریم خصوصی و اینکه فضای مجازی بستری بالقوه برای بزهکاران جهت نقض این حریم میباشد از جمله جرایم رایانه ای مانند جرم سرقت اینترنتی یا جعل اینترنتی می باشد، که توسط قانونگذار جرم انگاری شده است . قانونگذار در مواد 744 و 745 قانون مجازات اسلامی به جرم انگاری در ارتباط با نقض حریم خصوصی افراد از طریق انتشار یا در دسترس قرار دادن محتویات خصوصی یا خانوادگی و یا اسرار آنان اقدام نموده است . جرم انتشار فیلم و تصاویر خصوصی از جرایم رو به فزونی است که در دادسراها و محاکم کیفری مطرح می شود . باید متذکر شد که صرف گرفتن فیلم و عکس در قانون ما مجازاتی ندارد. اما انتشار این فیلم یا عکس در فضای مجازی و اپلیکیشن های اینترنتی بدون اجازه صاحب آن جرم است و مجازات حبس و جزای نقدی در پی خواهد داشت .

شرایط تحقق جرم انتشار فیلم و عکس و صوت خصوصی

1. انتشار و در دسترس عموم و یا دیگران قرار دادن فیلم و عکس و صدای خصوصی افراد بدون مجوز 
2. انتشار از طریق سامانه های رایانه ای و مخابراتی باشد 
3. انتشار موجب ضرر و  هتک حیثیت  شود. بنابراین، برای تحقق این جرم، باید نتیجه ای از آن حاصل شود و صرف ارتکاب آن بدون ایراد ضرر و هتک حیثیت، جرم محقق نشده است.

ارکان و عناصر قانونی جرم انتشار فیلم و عکس و صوت خصوصی 

الف) رکن قانونی

رکن قانونی جرم انتشار فیلم و عکس خصوصی یا خانوادگی و یا اسرار دیگران ماده ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی  به شرح ذیل می باشد: «هر کس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او، جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد به نحوی که منجر به ضرر یا عرفاً هتک حیثیت او شود به حبس از نود و یک تا روز دو سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تا صدوپنجاه میلیون (۱۵۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

ب) رکن مادی 

رکن مادی این جرم عبارت است از انتشار و در دسترس قرار دادن صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری می باشد .انتشار به معنای پخش گسترده و در دسترس دیگران قرار دادن شامل افراد شناخته شده حتی به صورت محدود و یک نفر نیز است. رفتارهای انتشار یا در دسترس دیگران قرار ،دادن تنها باید از طریق سامانه رایانه ای یا مخابراتی انجام شود لذا این حالت که محتویات از طریق سامانه . بر روی ابزار حامل داده همانند سیدی یا فلش تکثیر شود و سپس در دسترس دیگران قرار گیرد منتفی است زیرا اگرچه تکثیر از طریق سامانه رایانه ای بوده ولی انتشار از این طریق نبوده و از سویی ،دیگر قانون گذار به انتشار یا در دسترس قرار دادن از طریق ابزار حامل داده نیز اشاره نموده است. با توجه به اینکه قانون گذار رفتار انتشار یا در دسترس قرار دادن را به دو قید بدون رضایت و جز در موارد قانونی مقید کرده است لذا این دو رفتار در صورتی جرم تلقی می گردد که بدون رضایت دارنده محتوا یا به طور غیرقانونی انجام شود. بنابراین چنانچه انتشار یا در دسترس قرار دادن ،فیلم ،تصویر صوت یا اسرار دیگری با رضایت دارنده و یا با مجوز قانونی حتی بدون رضایت دارنده، انجام شود، جرم موضوع این ماده محقق نمی شود .

ج) رکن روانی

این جرم نیز از جرایم عمدی است که به سوءنیت عام و سوء نیت خاص  علم  نیاز دارد؛ سوء نیت عام  بدین معنا که مرتکب هم در انتشار یا دسترس قرار دادن عمد داشته و هم از خصوصی یا خانوادگی یا سری بودن محتویات و تعلق آن به دیگری و عدم رضایت دارنده آگاه بوده است سوءنیت خاص آن نیز با توجه به مقید بودن این جرم قصد اضرار یا هتک حیثیت میباشد.

مجازات انتشار فیلم و عکس و صوت خصوصی

مجازات انتشار فیلم و عکس خصوص دیگران به موجب ماده 745 قانون مجازات اسلامی حبس از نود و یک تا روز دو سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال تا صدوپنجاه میلیون (۱۵۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد بود .

انتشار فیلم و عکس خصوصی توسط آتلیه یا عکاسی 

ممکن است فیلم یا عکسی که در عکاسی و آتلیه گرفته شده است در فضای مجازی منتشر شود یا در دسترس دیگران قرار داده شود . اگر این افراد اقدام به انتشار یا در دسترس قرار دادن محتویات نمایند رفتار آنها در صورت احراز و اثبات مشمول خیانت در امانت خواهد بود و موضوع با توجه به اینکه مشمول جرم موضوع ماده 745 قانون مجازات نیز است است از موارد احکام  تعدد معنوی جرم خواهد بود . 

نکته : جرم م انتشار فیلم و عکس خصوصی از جرایم مقید است . یعنی رفتار مرتکب جرم باید منجر به ایراد ضرر یا هتک حیثیت عرفی بزه دیده شود ضرورتی ندارد که برای تحقق نتیجه حتماً هتک حیثیت به همراه ایراد ضرر تحقق پذیرد، بلکه با توجه به اینکه قانون گذار از حرف ربط یا در ارتباط این دو نتیجه استفاده نموده، تحقق هر یک از دو نتیجه به تنهایی کافی است باید متذکر شد ضرر نیز اعم است از ضرر مادی یا معنوی است .

جرم انتشار فیلم و عکس و صدای تغییر یا تحریف یافته 

 تغییر یا تحریف فیلم یا صوت یا تصویر دیگری و سپس انتشار آن با علم به تغییر یا تحریف به موجب ماده 744 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است . تفاوت این جرم با جرم انتشار عکس و فیلم خصوص در موضوع جرم است که در اینجا علاوه بر انتشار باید تغییر و تحریفی در عکس و فیلم انجام شده باشد .

شرایط تحقق جرم انتشار فیلم و عکس و صدای تغییر یا تحریف یافته 

• تغییر یا تحریف فیلم یا صوت یا تصویر دیگری
• انتشار فیلم ، عکس یا صوت دیگری 
• هتک حیثیت فرد ( صاحب فیلم و عکس و صدا ) 

مجازات انتشار فیلم و عکس تغییر و تحریف یافته 

مجازات این جرم به موجب ماده 744 قانون مجازات اسلامی ، حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پانزده میلیون ۱۵،۰۰۰،۰۰۰) ریال تا صد میلیون (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد ، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد .

دادگاه صالح به رسیدگی جرم انتشار عکس و فیلم خصوصی

دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم صلاحیت انجام تحقیقات مقدماتی را دارد. در مورد جرائم رایانه ای تعیین محل وقوع جرم قدری مشکل است. اما می توان گفت محل وقوع جرم همان جایی است که عمل انتشار یا در دسترس دیگران قرار دادن تصاویر در آنجا انجام شده است . سپس موضوع در دادگاه کیفری دو مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت .

مجازات تهدید به انتشار فیلم و عکس دیگران 

 در خصوص مجازات تهدید به انتشار فیلم و عکس خصوصی دیگران باید به ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی رجوع شود که مقرر می دارد :  

هر کس دیگری را به هر نحوی، به قتل یا ضررهای نفسی وشرافتی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او تهدید کند، اعم از اینکه به واسطه این کار، تقاضای دریافت وجه یا انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال حبس محکوم می شود .

البته طبق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری، حداقل و حداکثر مجازات‌های حبس تعزیری درجه چهار تا درجه هشت مقرر در قانون برای جرایم قابل گذشت به نصف تقلیل می‌یابد ، یعنی مجازات آن به یک ماه تا یک سال تبدیل شده است.