قرار جلب به دادرسی

قرار جلب به دادرسی از جمله  تصمیم های نهایی است که توسط مقام قضایی دادسرا (دادیار یا بازپرس) پس از اینکه نظر به مجرم بودن مشتکی عنه داشت اتخاذ می نماید . قرار جلب به دادرسی در واقع همان قرار مجرمیت سابق است که در قانون جدید آیین دادرسی کیفری مصوب 1394  واژه قرار مجرمیت به قرار جلب به دادرسی تغییر کرده است و به معنای این است که قاضی دادسرا بعد از انجام تحقیقات و بررسی مدارک و شواهد موجود در پرونده نظر به مجرمیت متهم دارد . در واقع  قرار جلب به دادرسی زمانی صادر می‌شود که فعل یا ترک فعل که ارتکاب یافته است، جرم بوده و همچنین دلایل و مدارک معتبری وجود داشته باشد که این رفتار مجرمانه توسط متهم انجام شده است در اینصورت بازپرس قرار جلب به دادرسی را صادر می‌کند ، در غیر این صورت قرار منع تعقیب صادر خواهد شد .

در واقع اظهار نظر در خصوص اتهام منتسب به متهم و دلایل آن و لزوم ارسال پرونده به دادگاه به منظور محاکمه متهم با صدور قرار جلب دادرسی اعلام می شود که آن را قرار نهایی یا اظهار نظر نهایی می گویند.

مرجع صدور قرار جلب به دادرسی 

مرجع صدور قرار جلب به دادرسی بازپرس یا دادیار دادسرا می باشند . در واقع قضات دادسرا بعد از انجام تحقیقات مقدماتی و تکمیل تحقیقات می بایستی نسبت به پرونده تصمیم نهایی در قالب قرار اتخاذ نماید . اگر دادیار یا بازپرس نظر به عدم وقوع جرم و یا فقدان ادله داشته باشد قرار منع تعقیب و اگر نظر به وقوع جرم و مجرمیت متهم داشته باشد با صدور قرار جلب به دادرسی پرونده بعد از صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری ارسال می شود . پس از صدور قرار جلب به دادرسی پرونده برای اتخاذ تصمیم و تعیین میزان مجازات حسب مورد و بنا بر صلاحیت به دادگاه کیفری دو یا دادگاه کیفری یک و یا دادگاه انقلاب ارسال می شود. 

نکته : قرار جلب به دادرسی  با دستور جلب متهم متفاوت است .جلب متهم  به معنای دستور بازداشت است که منجر به دستگیری  مرتکب می شود متفاوت از  قرار جلب به دادرسی است که حاکی از نظر مثبت دادسرا و مرجع تحقیق به وقوع جرم دارد و نتیجه آن ادامه جریان پرونده و تشکیل جلسه محاکمه در دادگاه کیفری است.

اقدامات بعد قرار جلب به دادرسی چیست

به موجب ماده‌ی ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری « بازپرس در صورت جرم‌ بودن عمل ارتکابی و وجود ادلّه‌ی کافی برای انتساب جرم به متّهم، قرار جلب به دادرسی و در صورت جرم ‌نبودن عمل ارتکابی و یا فقدان ادلّه‌ی کافی برای انتساب جرم به متّهم، قرار منع تعقیب صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می‌کند. دادستان باید ظرف سه روز به بررسی پرونده بپردازد و در صورتی که با نظر بازپرس درباره صدور قرار جلب دادرسی موافق باشد، کیفرخواست صادر می کند. سپس پرونده از آمار کسر شده و با توجه به نوع جرم به مرجع قضایی صالح اعم از دادگاه کیفری یک یا دادگاه کیفری دو و یا دادگاه انقلاب ، جهت رسیدگی  ارسال می شود .

قرار جلب دادرسی در دادگاه

در صورتی که در دادسرا قاضی به علت جرم نبودن عمل ارتکابی یا فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار منع تعقیب صادر نماید و یا در صورت وجود یکی از موارد مذکور در ماده ی 13 قانون آیین دادرسی کیفری قرار موقوفی تعقیب صادر نماید و در صورت موافقت دادستان با قرارهای مذکور، شاکی حق دارد ظرف مهلت 10 روز مقرر اعتراض به قرار منع تعقیب و موقوفی تعقیب نماید.

اعتراض شاکی به دادگاه ارسال می گردد و دادگاه در صورتی که اعتراض شاکی را موجه بداند آن قرارها را نقص و قرار جلب دادرسی صادر مینماید. پس از نقص قرار منع تعقیب و صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه، بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم کند و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب پرونده را به دادگاه جهت رسیدگی ارسال نماید.

آیا قرار جلب به دادرسی قابل اعتراض است

قرار جلب به دادرسی قابل اعتراض نیست . در واقع قرارهای قابل اعتراض صادره در حوزه دادسرا به موجب ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری محدود به  قرار منع و موقوفی تعقیب و قرار اناطه به تقاضای شاکی و قرار بازداشت موقت، ابقاء و تشدید تامین به تقاضای متهم و قرار تامین خواسته به تقاضای متهم است . بنابراین این قرار از سوی متهم قابل اعتراض نیست و با صدور این قرار و موافقت دادستان پرونده از حوزه دادسرا خارج و به دادگاه صالح سپرده می‌شود.

موافقت و عدم موافقت دادستان با قرار جلب دادرسی

در صورتی که بازپرس قرار جلب به دادرسی صادر کند، مکلف است آن را فورا به نظر دادستان یا دادیار اظهار نظر برساند و دادستان نیز مکلف است حداکثر ظرف سه روز در خصوص آن اظهار نظر کند. اظهار نظر دادستان دو حالت دارد :

1. دادستان با قرار جلب به دادرسی صادره از سوی بازپرس یا دادیار ( مقام تحقیق ) مخالف است که در این صورت حل اختلاف بین بازپرس و دادستان در خصوص قرار جلب به دادرسی با دادگاه است.
2. دادستان با قرار جلب به دادرسی صادره از سوی بازپرس یا دادیار ( مقام تحقیق ) موافق است که در این صورت مکلف است ظرف دو روز کیفرخواست صادر کرده و از طریق شعبه بازپرسی به دادگاه ارسال کند.

نکته : کیفرخواست زمانی صادر می گردد که دادستان با قرار جلب دادرسی بازپرس موافق باشد.

نکته : در صورتی که پس از اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب و یا موقوفی تعقیب دادگاه قرار جلب به دادرسی صادر نماید، دیگر نیازی به کیفرخواست نیست.