شکایت از مهندس ناظر و مسئولیت مهندسین ناظر 

شکایت از مهندس ناظر به لحاظ مسئولیت های قانونی مهندسین در پروژه ها ، معمولا از سه جهت مسئولیت حقوقی و مدنی مسئولیت کیفری و مسئولیت انتظامی در حدود وظایف و تعهدات حرفه ای ، امکان پذیر است . برای طرح شکایت حقوقی و کیفری به دلیل ورود خسارت به جهت تخلفات مهندس ناظر باید در محاکم قضایی اقدام به طرح دعوا کرد و همچنین می توان نسبت به تخلفات انتظامی مهندسین در شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی طرح شکایت کرد .

شکایت از مهندسین ناظر در شورای انتظامی استان 

شکایت از مهندسین ناظر به جهت عدم رعایت مقررات و نظامات دولتی مانند مقررات ملی ساختمان و قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ، در شورای انتظامی استانها به موجب آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان پیش بینی شده است .  هر یک از سازمان های نظام مهندسی استانها دارای یک شورای انتظامی هستند . شورای انتظامی مرجع رسیدگی به شکایات و دعاوی اشخاص حقیقی و حقوی در خصوص تخلفات حرفه ای ، انظباطی و انتظامی مهندسان عضو و یا دارای پروانه اشتغال مهندسی می باشد .برای طرح شکایت از مهندس ناظر در شورای انتظامی استان می توانید از طریق سایت سازمان نظام مهندسی shoraentezami.tceo.ir  اقدام به طرح شکایت و بارگذاری مدارک خود نمایید .

به طور کلی هر شخصی که در خصوص خدمات مهندسی مهندسان شکایت انتظامی دارد می تواند از این روش شکایت خود را مطرح نماید .

نکته : مهندس ناظر امکان معرفی وکیل جهت دفاع و شرکت در جلسه رسیدگی در شورای انتظامی را دارد .

شکایت از مهندس ناظر در محاکم قضایی

شکایت از مهندسین ناظر در محاکم  قضایی میتواند از باب مسئولیت حقوقی و ورود و جبران خسارت باشد و همچنین از لحاظ مسئولیت کیفری مهندس در صورتی که از تقصیر مهندس خسارت جانی به کسی وارد شده باشد .  مهندس ناظر با توجه به قوانین  و مقررات مربوطه مسوولیت نظارت بر ساخت و ساز را بر عهده گرفته است باید تمام محاسبات فنی را مطابق مقررات نظام مهندسی نظارت نماید. حال چنانچه از عدم نظارت دقیق مهندس ناظر و یا تقصیر وی حادثه ای به وقوع بپیوندد که منجر به خسارت مالی یا جانی شود ، مهندس ناظر در صورت اثبات تقصیر  وی مسئولیت حقوقی و بعضی موارد کیفری خواهد داشت .

مسولیت کیفری  : به موجب ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی چنانچه از تقصیر یا بی احتیاطی و بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی مهندس ناظر خسارت جانی منتهی به فوت کسی شود ( قتل غیر عمد ) مهندس ناظر به یک تا سه سال حبس تعزیری و جبران خسارت ( پرداخت دیه ) محکوم خواهد شد. و اولیاء دم می توانند مطالبه دیه کنند .

مسئولیت حقوقی :  مسئولیت حقوقی مهندس ناظر بر مبنای قواعد عمومی و الزامات خارج از قرارداد و بر اساس مواد 1 و 2 قانون مسوولیت مدنی که مقرر میدارد:  هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر‌که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمه‌ای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود‌می‌باشد. در موردی که عمل واردکننده زیان موجب خسارت مادی یا معنوی زیان‌دیده شده باشد دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران‌خسارات مزبور محکوم می‌نماید و چنان چه عمل واردکننده زیان فقط موجب یکی از خسارات مزبور باشد دادگاه او را به جبران همان نوع خساراتی که‌وارد نموده محکوم خواهد نمود.

چه کسانی امکان شکایت از مهندس ناظر را دارند 

به طور کلی تمامی اشخاص حقیقی یا حقوقی که از خدمات مهندسی مهندس ناظر استفاده می کنند یا غیر مستقیم با خدمات مهندسی آنان مواجه هستند امکان طرح شکایت علیه مهندسان را دارند .

 اشخاصی که میتوانند از مهندس ناظر شکایت کنند عبارتند از :

1. صاحبکار یا مالک پروژه
2. هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان
3. اشخاص ثالث مانند مجاورین یا عابرین مقابل کارگاه ساختمانی
4.  سازمان ها یا ارگانهای خدمات زیربنایی شهر مانند ادارات آب ، برق ، گاز ، مخابرات ، شهرداری
5. شهرداری و سایر مراجع صدور پروانه ساختمانی

وظایف و تعهدات مهندس ناظر 

• وظایف و تعهدات مهندسین ناظر به موجب مقررات مزبور که در صورت عدم رعایت آنها مسولیت انتظامی و اگر منجر به وقوع حادثه ای شود که خسارتی به بار آورد مسئولیت حقوقی دارد عبارت است از :
• سازماندهی و برنامه‌ریزی مراحل انجام کار پروژه.
• بررسی و کنترل نقشه‌های معماری ساختمان و سازه در حال احداث.
• رعایت اصول ایمنی در کارگاه و پروژه در حال اجرا.
• هماهنگی بین سازمانی برای دریافت مجوزهای لازم برای احداث ساختمان.
•  تذکرات کتبی به صاحب کار و سازنده در صورت عدم اجرای صحیح نقشه‌های سازه.
• مهندسی زمین و خاکبرداری، نظارت بر اجرای سقف، سفت‌کاری و نازک کاری و بررسی‌های لازم در این حیطه.
• نظارت بر بتن‌ ریزی همه بخش‌های سازه و طرح اختلاط.
• نظارت بر لوله کشی ساختمان، کنترل مصالح ساختمانی از لحاظ کیفیت و نظارت بر تاسیسات ساختمانی.
• ارزیابی روش‌های ساخت و ساز و دستور انجام آزمایش از کیفیت بتن و مصالح ساختمانی.
• خدمات مشاوره و نظارت بر ساخت و بررسی برنامه‌های تفصیلی مهندسی.
• تعیین مقرون به صرفه بودن طرح‌های اجرایی.
• آشنایی با متریال‌ ها و زیرساخت‌ های منطقه و کلیه ی مشخصات ساخت و ساز.
• فراهم کردن امنیت کارگران کارگاه، مالکان و ساکنینی که برای چندین سال باید در آن ساختمان ساکن باشند.
• نظارت بر حسن انجام کار مطابق با ضوابط اجرایی و فنی و مقررات ملی ساختمان
• نظارت بر کلیه فعالیت‌های ساختمانی بر اساس پروانه صادره از شهرداری و ارسال گزارش‌های پیشرفت کار به شهرداری
• در صورت مسافرت بیش از یک ماه، معرفی مهندس ناظر دیگری به جای خود به شهرداری منطقه
• ارسال برگه تاییدیه کار ساختمانی به شهرداری پس از اتمام کار
• ارائه گزارش مرحله‌ای ناظر برای دریافت عدم خلافی
• ارائه گزارش تخلفات کارفرما یا مالک به شهرداری

چنانچه مهندس ناظر در انجام هریک از وظایف و تعهدات فوق کوتاهی کند مسئول بوده و باید پاسخگوی کارفرما و شهرداری و مراجع قضایی و مراجع انتظامی ( شورای انتظامی ) باشد .

نحوه  دفاع مهندس ناظر از شکایت 

در صورت طرح شکایت از مهندس ناظر در مراجع فوق ایشان باید قبل از هر اقدامی اطلاعات خود نسبت به موضوع شکایت را کامل کند بنابراین پیشنهاد می شود :

1. ابتدا پرونده موضوع شکایت توسط وکیل یا خود مهندس ناظر دقیق مطالعه شود .
2. اگر تصمیم دارید خودتان و بدون وکیل در مرجع مربوطه حاضر شوید بعد از مطالعه پرونده اقدام به تنظیم لایحه دفاعیه نمایید .
3. در جلسه رسیدگی ابتدا اقدام به طرح ایراد شکلی نمایید و بعد وارد موضوع ماهیت شوید و از خود دفاع کنید .
4. حتما همراه با ارائه لایحه ، دفاعیات خود را نیز شفاها توضیح دهید .
5. در صورت ارجاع موضوع به کارشناس حتما با کارشناس مربوط صحبت کنید و توضیحات خود را به ایشان ارائه دهید به نحوی که متوجه شوید اشراف کامل به موضوع پیدا کرده است .

مراجع صالح رسیدگی به شکایت از مهندس ناظر

در مورد مرجع صالح رسیدگی به شکایت از مهندس باید گفت چنانچه از عدم نظارت دقیق مهندس ناظر جرمی به وقوع بپیوندد مطابق قانون آیین دادرسی کیفری ، دادسرای محل وقوع جرم می‌تواند مرجع پذیرش شکایت کیفری از مهندس ناظر باشد. شعبه بازپرسی در دادسرا پس از تحقیقات کافی چنانچه اعتقاد بر ارتکاب جرم توسط مهندس ناظر داشته باشد با صدور قرار جلب به دادرسی، پرونده را نزد دادستان ارسال می دارد تا با صدور کیفرخواست توسط دادستان یا نماینده وی پرونده به دادگاه کیفری  جهت رسیدگی ارسال می شود. در غیر این صورت اقدام به صدور قرار منع تعقیب می نماید . البته شاکی حق اعتراض به قرار منع تعقیب را دارد .

چنانچه شکایت از مهندس ناظر جنبه کیفری نداشته باشد و فقط جنبه انتظامی داشته باشد مرجع صالح مطابق ماده ۸۵ آیین نامه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، شورای انتظامی استان است که صلاحیت رسیدگی به تخلفات انتظامی، حرفه ای و انضباطی مهندسین ناظر و اشخاصی که دارای پروانه اشتغال می‌باشند را دارد.

مجازاتهای انتظامی مهندس ناظر

مجازات های انتظامی مهندس ناظر پس از رسیدگی در شورای انتظامی و اثبات تخلف، مطابق ماده ۹۰ آیین نامه بسته به اهمیت تخلف انضباطی یا حرفه ای توسط شورای انتظامی نظام مهندسی محکوم به مجازات خواهد شد که این محکومیت ها درجات مختلفی دارد. این محکومیت های عبارت است از : اخطار کتبی، توبیخ کتبی، محرومیت موقت یا دائم از پروانه اشتغال، ابطال پروانه نظام مهندسی می باشد .