مطالبه دیه به موجب ماده 452 قانون مجازات اسلامی ، حق مجنی علیه یا شخص آسیب دیده می باشد . در تعریف دیه باید گفت که دیه مقدار مال معینی است که به سبب جنایت ( ورود خسارات جانی ) به نفس یا اعضای بدن از طرف جانی ( وارد کننده آسیب بدنی ) به مجنی علیه پرداخت می شود . ماده۴۴۸ قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد : دیه مقدر ، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس عضو با منفعت یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص امکان ندارد مقرر شده است . به عبارت دیگر در صورتی که شخصی به دیگری آسیب جانی و جسمی وارد نماید چه به صورت عمدی و چه غیر عمد و یا در نتیجه حادثه ای غیر عمد باید به موجب ماده ۴۵۲ به شخص آسیب دیده ( مجنی علیه ) دیه پرداخت نماید .
نحوه مطالبه دیه
نحوه مطالبه دیه بستگی به نحوه ورود آسیب مانند تصادفات و یا حوادث ناشی از کار یا درمان های پزشکی دارد در هر صورت موضوع مطالبه دیه در صلاحیت دادسرا و دادگاه کیفری 2 می باشد که با طرح شکایت ار طرف مدعی (شخص آسیب دیده )در دادسرا موضوع احراز آسیب جانی و بدنی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت منجر به صدور رای در خصوص ذی حقی آسیب دیده مبتنی بر مطالبه دیه می گردد.
میزان دیه و نرخ دیه در سال 1402
مقدار دیه در قانون مجازات اسلامی به تبعیت از شرع مشخص شده است . به موجب ماده 549 قانون مجازات اسلامی میزان دیه در ابتدا هر سال توسط رئیس قوه قضاییه بر اساس نظر رهبری تعیین و اعلام می شود . بر همین مبنا نرخ دیه در سال 1402 مبلغ نهصد میلیون تومان می باشد . برای مثال دیه چشم در صورتی که بینایی یک چشم شخص از بین برود نصف دیه کامل است که می شود چهار صد و پنجاه میلیون تومان می شود . در صورتی که دیه آسیبی که بر شخص وارد شده است در قانون مشخص نشده باشد باید به آسیب دیده ارش پرداخت کرد . ارش به موجب ماده ۴۴۹ مقدار دیه غیر مقدر می باشد که با جلب نظر کارشناس پزشکی قانونی معین می شود .
موارد پرداخت دیه
موجبات ضمان دیه یا به عبارت دیگر موارد پرداخت دیه را میتوان در چند دسته کلی تقسیم بندی نمود :
۱ . جنایات ( فعل با ترک فعل بر علیه تمامیت جسمی و جانی افراد ) شبه عمد : جرم و جنایت در صورتی شبه عمد محسوب می شود که مرتکب سوء نیت نداشته باشد یعنی در فعلی که منجر به جنایت شده است قصد فعل را داشته است اما قصد نتیجه حاصله را نداشته باشد و اقدامات وی نوعا منجر به آن نتیجه نمی گردیده است .
۲ . خطای محض : در صورتی که مرتکب نه قصد فعل دارد و نه قصد نتیجه جرم اما جنایتی از فعل او حادث شود خطای محض است .
۳. جنایت عمدی که به سبب قانونی یا گذشت مجنی علیه امکان قصاص نیست .
۴ . غیر عمد : هرگاه بی احتیاطی با بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی منجر به آسیب جسمی و جانی شود .
مهلت پرداخت دیه
به موجب ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع جنایت ( حادثه و آسیب ) بر حسب نوع جنایت از یک سال تا سه سال به شرح ذیل می باشد .
۱ . در جرایم عمدی موجب ضمان دیه یک سال ( قمری ) از تاریخ وقوع جرم
۲ . در جرایم شبه عمد دو سال از تاریخ وقوع حادثه
۳ . در خطای محض سه سال
۴ . در جرایم غیر عمد مانند تصادفات و حوادث ناشی از کار دو سال ار تاریخ وقوع حادثه
میزان دیه مرد و زن
میزان دیه مرد به موجب ماده 549 قانون مجازات اسلامی دیه کامل می باشد و دیه زن به موجب ماده 550 قانون مزبور نصف دیه مرد است . دیه زن در تصادفات رانندگی منجر به فوت به طور کامل ( دیه کامل ) پرداخت می شود .
تغلیظ دیه
تغلیظ دیه در ماه های حرام به معنای افزایش دیه می باشد . افزایش دیه در ماه های حرام به اندازه یک سوم در قتل می باشد . به موجب ماده 555 قانون مجازات اسلامی هرگاه فوت مجنی علیه در ماههای حرام واقع شود علاوه بر دیه نفس یک سوم دیه نیز افزوده می گردد . ماه های حرام عبارت است از : محرم ، رجب ، ذی القعده و ذی حجه که باعث تغلیظ دیه می شود .
مسئول پرداخت دیه
به موجب ماده ۴۶۲ و ۴۶۳ قانون مجازات اسلامی مسئول پرداخت دیه به جز مواردی که حادثه یا جنایت خطای محض است . مرتکب خود باید دیه را پرداخت نماید . بنابراین علی الاصول پرداخت دیه برعهده شخص آسیب زننده است . اما مواردی نیز در قانون پیش بینی شده است که فرد مسئول و آسیب زننده دیه را پرداخت نمی کند بلکه دولت و از بیت المال پرداخت خواهد شد . که ذیلا به آن اشاره خواهیم کرد .
موارد مطالبه دیه از دولت ( بیت المال )
۱ . در جنایت خطای محض به موجب ماده ۴۶۲ قانون مجازات اسلامی مسئول پرداخت دیه عاقله او می باشند .
۲ . به موجب ماده ۴۷۴ قانون مجازات اسلامی در صورتی که به دلیل مرگ یا فرار به مرتکب ( متهم ) دسترسی نباشد و مالی از او بدست نیاید دیه از بیت المال پرداخت می شود .
۳ . به موجب ماده ۴۸۴ قانون مزبور در مواردی که قاتل شناسایی نشود یا کسی بر اثر ازدحام جمعیت کشته شود .
۴ . اشتباه قاضی و مجری حکم به موجب ماده ۴۸۵ و ۴۸۶ قانون مجازات اسلامی .
۵ . به موجب ماده ۴۷۳ قانون مجازات اسلامی صدمه زدن مامور به اشخاص حین انجام وظیفه
مطالبه دیه از صندوق تامین خسارتهای بدنی
موضوع فعالیت صندوق تامین خسارتهای بدنی به موجب قانون بیمه اجباری مصوب سال ۱۳۹۵ به شرح زیر است:
ماده 21 – به منظور حمايت از زيان‌ديدگان حوادث ناشي از وسايل نقليه، خسارت‌هاي بدني وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان يا انقضاي بيمه‌نامه، بطلان قرارداد بيمه، شناخته‌نشدن وسيله نقليه مسبب حادثه، کسري پوشش بيمه‌نامه ناشي از افزايش مبلغ ريالي ديه يا تعليق يا لغو پروانه فعاليت شركت بيمه يا صدور حكم توقف يا ورشكستگي بيمه‌گر موضوع ماده (22) اين قانون، قابل پرداخت نباشد، يا به‌طور كلي خسارت‌هاي بدني که خارج از تعهدات قانوني بيمه‌گر مطابق مقررات اين قانون است به‌استثناي موارد مصرح در ماده (17)، توسط صندوق مستقلي به نام «صندوق تأمين خسارت‌هاي بدني» جبران مي‌شود .
بنابراین موارد امکان دریافت خسارت از صندوق تامین خسارات بدنی عبارتند از :
۱ . بطلان قرارداد بیمه
۲ . فقدان یا انقضای بیمه نامه
۳ . تعلیق یا لغو پروانه‌ی فعالیت شرکت بیمه
۴ . صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه‌گر
۵ . شناخته نشدن وسیله‌ی نقلیه‌ی مسبب حادثه
۶ . کسری پوشش بیمه‌نامه، ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه
۷ . خسارتهای بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه‌گر باشند
مطالبه دیه بعد از اخذ رضایت
امکان مطالبه دیه بعد از اخذ رضایت شقوق مختلفی می تواند داشته باشد که مختصر به آن می پردازیم .
علی الاصول بعد از رضایت امکان مطالبه دیه وجود ندارد مگر اینکه فرد مدعی شود بعد از رضایت متوجه خسارات جانی جدیدی شده است به عبارت دیگر بعد از اخذ رضایت کاشف بعمل می آید فرد آسیبهای پنهانی داشته که نتیجه همان حادثه بوده ولبکن در معابنات اولیه قابل تشخیص نبوده است . مورد دیگری که مطالبه دیه بعد از رضایت ممکن است در صورت که حادثه منجر به پرداخت دیه تصادفات خودرو باشد و شخص خاطی بیمه نداشته و توان پرداخت دیه را نیز نداشته باشد .
مصادیق مبتلا به و موارد مطالبه دیه
۱ . مطالبه دیه در از راننده خاطی در تصادفات رانندگی
۲ . مطالبه دیه از پزشک در صورت تخلف پزشک و آسیب رساندن به بیمار
۳ . مطالبه دیه از کارفرما در حوادث حین کار
با عنایت به پیچیده های دعاوی مطالبه دیه صرف بهره مندی از مطالب تقدیمی راهگشای حل مطالبه دیه نخواهد بود. لذا بهره مندی از خدمات وکیل متخصص امری لازم و غیر قابل اجتناب خواهد بود.
جدول میزان انواع دیه مطالبق با نرخ سال 1403
86 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
اگر من دیه را ببخشم آیا در زمان دیگر اجرا میشه گذاشت و اگر دوباره همسرم کتک زد رای بخشیده شده را میتوان به عنوان سند برای حق طلاق اقدام کرد
اگر رضایت دهید دیگر نمی توانید در زمان دیگری اقدام کنید .
سلام در پی شکایت من حکم دیه ضرب و شتم توسط قاضی برای همسرم صادر شده و الان رفته به اجرای کیفری میخواستم ببینم اگر من درخواست وجه رو ندم آیا خود اونها همسرم را جلب می‌کنند یا به مرور زمان پرونده بسته میشه
شما باید درخواست اجرای حکم را مطرح نمایید و در صورت عدم پرداخت دیه، درخواست صدور دستور جلب متهم را نمایید
با سلام. در درگیری ضرب و جرح با چاقو کارمند بانک تا ۵۰۰ ملیون قرار کفالت قبول کردن آیا میتونم اعتراض کنم که قرار وثیقه صادر بشه. چون دیه زیاد میشه چهار بار عمل جراحی کردم
بله میتوانید در مهلت مقرر قانونی اقدام به اعتراض به قرار تامین کیفری کنید.
باعرض سلام. برادرم درحین ترددباموتورسیکلت، ماشینی ازپشت به ایشان زده وموتورآتش گرفته موتورسوارازکمربه پایین سوخته درحدود۴۰درصد وبعدازدوهفته راننده ماشین خودش راتسلیم نیروی انتظامی نموده البته ماشین بیمه ثالث داردوراننده گواهینامه داردامامعاینه فنی نداردلطفاتوضیح دهید. .
مشکلی نیست اگر پلیس ماشین را مقصر اعلام کرده باشه دیه برادرتان و هزینه موتورش را باید بدهد یا خودش یا بیمه‌اش
برای کمیسیون پنج نفره پزشکی قانونی برای قصور پزشکی ده درصد دیه اعلام کردند که پزشک برای رای کمیسیون به شورای حل اختلاف مراجعه نکرد چه باید بکنم اگر پرونده به دادسرا بره چه مراحلی رو باید طی کرد؟
در صورت ارجاع شکایت به دادسرا به شعبه مربوطه مراجه و شکایت خور را اعلام کنید و با توجه به نظریه کمسیون پزشک محکوم به پرداخت دیه می شود .
در مترو از پله‌ها سرخوردم بعد امبولانس امد و منو ب بیمارستان برد.میتونم شکایت کنم و دیه بگیرم؟
بادرود از شهرداری و حمل و نقل درون شهری و مترو طرح شکایت نمایید
من با موتور اسنپ کار میکنم حدود ۳ ماه پیش حدود ساعت ۲۳:۰۰ داخل یک کوچه تقریبا باریک که دوتا ماشین از کنار هم رد نمیشن در حال حرکت بودم یک ماشین از مقابل ورود ممنوع میومد من بخاطر اینکه نزنم بهش موتور و به سمت راست هدایت کردم به محض اینکه خواستم از کنارش رد بشم لاستیک موتورم رفت روی یک سری آشغال و زباله و کنترل موتور و از دست دادم خوردم زمین، اون ماشینم به راهش ادامه داد رفت، دست راستم از ناحیه بازو و پای راستم هم از ناحیه زانو به شدت شکست و کاملا رفت تو پلاتین چند وقت روی ویلچر بودم هنوزم پامو نباید روی زمین بزارم، اوضاع زندگیمم خوب نیست، متاسفانه گواهینامه هم ندارم، ولی موتورم بیمه ایران داره، آخرش چی میشه بیمه بهم خسارت یا دیه میده. ممنون اگه راهنمایی کنید جواب بدید.
در بدو امر بایستی موضوع مورد کارشناسی قرار گیرد تا به سبب آن مقصرین وضعیت آشکار شوند و سپس بر مبنای آن اقدام به شکایت کنید.
سلام منو شوهرم دعوای زنوشوهری داشتیم که توی دعوا هردو فحش دادیم تهمت زدیم کتک کاری کردیم اما شوهرم پیش دستی کرده رفته پزشکی قانونی براش دیه یک درصد بریدن و بعدهم شورای حل اختلاف ازمن شکایت کرده ولی من جلسات شورا رو نرفتم! حال شورا پرونده رو ارجاع به دادگاه داده ابلاغیه‌اش هم اومده اگه من بازهم نرم چی میشه؟ شوهرم وسط دعوا از فحشها و دادوفریاد من صدا و فیلم هم ضبط کرده ولی من نه هیچ مدرکی ندارم، چکار میتونم بکنم؟ علامتهای کتک کاری روی بدنم هم ازبین رفته …
شورا جهت سازش و صلح و نرفتن شما مشکلی به وجود نمی‌آورد ولی در صورت احضار از طرف دادسرا مراجعه کنید.
سلام وقتتون بخیر
من سه سال پیش در حین خدمت آسیب جسمی عمدی دیدم از ناحیه ستون فقرات و از فرمانده شکایت کردم چون معاف از رزم بودم ولی بهم فشار آورد
همه چی ثابت شد و حکم نهایی زده شد و الان برای من ۱۵ درصد دیه مشخص شده که باید ارتش پرداخت کنه
من ۳ ماهه منتظر ابلاغیه اجرای احکام هستم
چقدر زمان میبره تا من دیه رو دریافت کنم؟(تقریبی)
سلام بعد از قطعیت رای پرونده نهایتا ظرف یک ماه به اجرای احکام ارسال می شود برای دریافت سریع دیه لازم است حضوی پیگیر پرونده باشید .
سلام.پدر من حدود ۱۰سال پیش تصادف کرد و با آمبولانس راهی بیمارستان شد.کسی که زده بود به پدرم فرار کرد.ما مراحل گرفتن دیه رو پیشرفتیم و اون زمان حدود ۷۰ میلیون قرار شد که بدن.ما پروندرو دادیم به وکیل که پیگیری کنه ولی اون شخص وکیل نبود و کار چاق کن بود و خلاصه پرونده مارو گم کرد.میخواستم بدونم الان میتونم با گرفتن وکالت از پدرم برم دنبال کارای دیه یا چون خیلی گذشته امکانش نیست؟
سلام بله می توانید از طریق وکیل دادگستری اقدام کنید و یا خود پدر تون میتوانند پیگیری نمایند .
باسلام من دچار سوختگی ۳/۴درجه ۱۰ درصدی شدم چقدر دیه تعلق میگیرد؟
درصد دیه توسط پزشکی قانونی تعیین خواهد شد
و نظریه پزشکی قانونی قابل اعتراض است
تو سابقه یابی پرونده‌ای که سال ۹۲ بوده و مختومه شده زده لازم الاجرا یعنی چی؟
و اینکه پسرم پرونده داره تو اجرا احکام محکوم به حبس و دیه
من میتونم درخواست مطالعه پرونده بدم؟
و اینکه زده مغفول علیه با مغفول له جهت انجام عملیات اجرایی یعنی چی؟
عملیات اجرایی مربوط به مال میشه چون طرف دعوا میگفت خونتو میدم مصادره
با سلام
هرچند سوال خود را بنحو روشن مطرح ننموده‌اید عرض شود لازم الاجرا یعنی حکم قطعی شده وباید اجرا شود اگر محکومیت مال باشد باید پرداخت شود و. محوم له بمعنی اینکه حکم بنفع اوصادر شده ومحکوم علیه یعنی کسی که حکم علیه او صادر شده وباید محکوم به را که بمعنی موضوع حکم است پرداخت کند وشما نمی‌توانید پرونده را مطالعه کنید یا شخص محکوم ویا وکیل دادگستری که فرزند شما به او وکالت دهد می‌تواند مطالع کند وکسی که حکم بنفعش صادر شده فقط می‌تواند مال محکوم را مصادره کند نه مال پدر ومادر را مگر اینکه پدر یا مادر فوت کرده باشند وطلبکار سهم ارث وی را توقیف واز آن محل طلب خود را وصول کند موفق باشید
بنده در حین کار در ماه محرم که با دستگاه پرس در کارخانه ایی که بیمه بودم و بیمه حوادث نیز کارخانه داشته است. سه انگشت راست از هر انگشت دو بند زیر پرس قطع شده و پیوند نخورده متاسفانه. . انگشت اشاره. انگشت کنار اشاره و انگشت انگشتری…
مبلغ دیعه این مورد چقدر میباشد. ؟
درصد خسارت نیز حدودا چقدر میباشد. .
درود بر شما میزان دقیق دیه با توجه به نظریه پزشکی قانونی مورد محاسبه قرار میگیرد