اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به درخواست صدور پروانه چاه 

اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به صدور پروانه چاه در وهله اول قابل اعتراض در کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی است و در فرض رد اعتراض در مرجع اعلامی ، به موجب بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری امکان اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی در دیوان عدالت اداری امکان پذیر می باشد. 

مراجع صالح به رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به درخواست صدور پروانه چاه 

• کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیر زمینی

براساس صراحت تبصره 5 قانون تعیین تکلیف چاه های آب فاقد پروانه بهره برداری مصوب 1389/04/13رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای قانون مذکور و قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361 در صلاحیت « کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی » است و دیوان عدالت اداری در مقام اعتراض به رای کمیسیون مذکور صلاحیت رسیدگی دارد.

مضافا اینکه مستفاد از آرای وحدت رویه شماره 507 مورخ 1366/10/15 و 712 و 713 مورخ 1391/10/11 و 961 مورخ 1393/05/27 هیات عمومی دیوان عدالت اداری ، با توجه به صلاحیت ذاتی ترافعی مراجع شبه قضایی در امور اداری ، دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی ابتدایی به موضوع ، قبل از طرح آن در کمیسیون ها یا مراجع مربوطه نیست.

• دیوان عدالت اداری 

به موجب بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، شعب دیوان صلاحیت رسیدگی به آرای صادره از کمیسیون های اداری را از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها دارند.

نحوه رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به درخواست صدور پروانه چاه در کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی 

توضیح مقدماتی اینکه ، صدور پروانه بهره برداری و اخذ موافقت کمیسیون صدور پروانه و کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی منوط است به احراز شرایط زیر است  :

1. حفر و شناسایی چاه محفوره قبل از سال 1385 توسط وزارت نیرو و درج مشخصات در لیست مربوطه
2. فعال بودن چاه در زمان تقدیم درخواست صدور مجوز.
3. اختصاص آب استحصالی صرفاً به امر کشاورزی
4. عدم احراز سابقه پر یا مسلوب المنفعه شدن چاه حسب اقدام قانونی مراجع مربوط و یا به واسطه حکم قضایی
5. واقع شدن چاه مورد درخواست در دشت های آزاد و وجود ظرفیت آبی دشت
6. عدم اضرار به عموم و دیگران و واقع نشدن در حریم چاه های مجاز فعال و سایر منابع آبی از قبیل چشمه ها و انهار
7. اجرای آبیاری تحت فشار توسط متقاضی پروانه بهره برداری

حال اگر معترض قائل به وجود شرایط اعلامی مذکور باشد ، و ادعای عدم توجه کمیسیون به مستندات ایشان را داشته باشد ، می تواند نسبت به طرح اعتراض در کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی اقدام نماید. 

برهمین اساس باید درخواست کتبی خود را با رعایت ترتیبات مقرر در دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت نیرو به طور مستقیم یا توسط نماینده قانونی خود به دبیرخانه کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی ارائه و دبیرخانه موظف به ثبت آن است.

دبیرخانه کمیسیون موظف است ، پس از وصول مدارک لازم از شاکی ، گزارش مربوط را تهیه و برای اعضای کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی ارسال نماید.

در ادامه نمایندگان سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه ای استان در کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی ، ضمن بررسی مستندات و گزارش ارسالی از سوی دبیرخانه ، نظر کارشناسی خود را ظرف 20 روز برای دبیرخانه ارسال می نمایند تا دبیرخانه ضمن ارسال گزارش و نظرات یاد شده برای قاضی عضو کمیسیون ، پرونده شکایت را در نوبت طرح در کمیسیون یاد شده قرار دهد.

جلسات کمیسیون با حضور تمامی اعضا تشکیل و رأی لازم با لحاظ نظرات کارشناسی دو عضو دیگر توسط قاضی کمیسیون صادر و دبیرخانه رأی صادره را به شاکی ابلاغ می‌ نماید. رای کمیسیون قطعی و لازم الاجرا می باشد.

مهلت اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی در دیوان عدالت اداری 

بر اساس تبصره ماده 18 آیین نامه اعلامی ، رأی کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیرزمینی ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل درخواست تجدید نظر در دیوان عدالت اداری می‌ باشد . که این تبصره با توجه به تبصره 2 ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری نسخ شده است. که به موجب این تبصره ، مهلت تقدیم دادخواست ، راجع به رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون ‌هایی مانند کمیسیون ‌های مالیاتی ، هیات حل‌ اختلاف کارگر و کارفرما ، کمیسیون موضوع ماده (100) قانون شهرداری ‌ها ، منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها ، برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور، شش ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی مرجع مربوط مطابق قانون آیین دادرسی در امور مدنی است.

شرایط طرح اعتراض جهت ابطال رای کمیسیون رسیدگی به آب های زیرزمینی در دیوان عدالت اداری 

به موجب ماده 23 قانون دیوان عدالت اداری ، خواهان باید دادخواست و ضمایم آن باید به تعداد طرف شکایت به اضافه یک نسخه تهیه شود. پذیرش دادخواست در دیوان طرق زیر انجام می شود.

1. ثبت از طریق سامانه‌های الکترونیکی قضائی
   
2. ثبت در دفاتر استانی دیوان
   
3. ثبت در دبیرخانه مرکزی دیوان
   تاریخ ثبت دادخواست در هر یک از مراجع مذکور تاریخ تقدیم دادخواست است.  

نحوه رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به آب های زیر زمینی در دیوان عدالت اداری 

به موجب تبصره 2 الحاقی 10/02/1402 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، از تاریخ ابلاغ این مقرره به بعد  ، نحوه رسیدگی به آرای هیات ها و کمیسیون های مراجع اداری به صورت یک مرحله ای است. و دادخواست تقدیمی مستقیما به یکی از شعبات تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ارجاع خواهد شد و رای صادره قطعی می است. 

شعبه تجدیدنظردیوان عدالت اداری، ابتدائا با احراز تکمیل بودن دادخواست ، یک نسخه از دادخواست و ضمائم آن را برای طرف دعوا ارسال خواهد نمود. خوانده موظف است ، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ارائه پاسخ مکتوب اقدام نماید. 

نهایتا با تعیین وقت نظارت و وصول پاسخ ، در وهله اول اعتراض به رای کمیسیون رسیدگی به آب های زیر زمینی در دیوان عدالت اداری از این جهت بررسی می‌ شود که آیا چاه مذکور قبل از سال 1385به عنوان سال مقرر در قانون مربوطه حفر شده است یا خیر؟ و در صورتی که این مورد مورد پذیرش قرار گیرد ، شعبه دیوان ، موارد دیگر امکان اعطای پروانه بهره برداری چاه را که در ابتدای مقاله بیان شد را مورد بررسی قرار خواهد داد.

بر اساس رای وحدت رویه شماره 523 مورخ 1390/11/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، شعب دیوان عدالت اداری نسبت به آرای صادره از کمیسیون های اداری صرفا از جهت رعایت قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها رسیدگی می نمایند. یا به عبارتی رسیدگی به صورت شکلی است و شعبه دیوان از ورود در ماهیت پرونده و صدور حکم ممنوع است. نتیجه اینکه ، چنانچه شعبه دیوان عدالت اداری قائل به عدم بررسی دقیق اسناد و مدارک خواهان یا عدم رعایت تشریفات آمره قانونی در زمان دادرسی شود یا رای صادره را برخلاف اسناد و مدارک متقن خواهان و قوانین و مقررات جاری بداند ، نسبت به نقض رای اقدام می نماید و متعاقبا پرونده جهت بررسی مجدد با رعایت جهات اعلامی دیوان در کمیسیون هم عرض رسیدگی به آب های زیر زمینی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اما اگر شعبه دیوان نسبت به تایید رای کمیسیون اقدام نماید ، صرفا امکان نقض رای صادره از طریق اعاده دادرسی به موجب ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری برای معترض امکان پذیر می باشد.

 اما چنانچه با ارجاع پرونده ، کمیسیون هم عرض ، بازهم به رای سابق خود اصرار نماید ، امکان طرح مجدد دادخواست در دیوان عدالت اداری وجود دارد. در این صورت شعبه دیوان ، برخلاف رسیدگی اولیه ، این بار امکان ورود در ماهیت موضوع  و صدور حکم قطعی را خواهد داشت. البته این به معنای نقض رای کمیسیون نمی باشد و چه بسا شعبه تجدیدنظر نسبت به تایید رای کمیسیون رسیدگی به امور آب های زیر زمینی اقدام نماید. 

در این صورت محکوم علیه می تواند نسبت به اعاده دادرسی  در دیوان عدالت اداری به موجب ماده 98 قانون دیوان عدالت اداری با اثبات یکی از جهت ششگانه مصرحه در این ماده در شعبه صادرکننده رای قطعی اقدام نماید. یا با فرض عدم موفقیت یا عدم امکان بهره مندی از شرایط این ماده ، نسبت به طرح درخواست اعاده دادرسی به موجب ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری اقدام نماید.

.