اعتراض به برگ قطعی مالیات

اعتراض به برگ قطعی مالیات ، در فرضی حادث می شود که برگ تشخیص مالیاتی با انقضای مدت اعتراض یا با طرح اعتراض در هیات های حل اختلاف بدوی یا تجدید نظر حل اختلاف مالیاتی به قطعیت رسیده و بر اساس آن سازمان امور مالیاتی نسبت به صدور برگ اجراییه مالیاتی اقدام و در صدد وصول مطالبات خود می باشد. با این حال مودی بنا به وضعیت و شرایط پرونده می تواند با مراجعه به هیات ماده 216 ، هیات ماده 251 مکرر ، شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری نسبت به نقض تصمیم سازمان امور مالیاتی یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی اقدام نماید.

مهلت اعتراض به برگ قطعی مالیات 

مهلت اعتراض به مالیات قطعی بنا به مرجع دادرسی مالیاتی متفاوت است .

• هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم

در ماده 216 قانون مالیات های مستقیم ، مهلتی جهت طرح اعتراض در هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم معین نشده است ، بر همین اساس هر زمانی که پرونده بدون رعایت تشریفات قانونی قطعی شود و مراحل قطعی شدن را به درستی طی ننموده باشد ، مودی می تواند نسبت به ثبت اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی یا رای هیات های حل اختلاف مالیاتی به موجب ماده 216 قانون مالیات های مستقیم اقدام نماید.

• هیات ماده 251 مکرر
  

برخلاف سایر مراجع دادرسی مالیاتی که دارای مهلت مشخصی جهت طرح اعتراض هستند، ثبت اعتراض در هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، فاقد محدودیت مهلت طرح شکایت و تعداد دفعات طرح درخواست خطاب به وزیر امور اقتصادی و دارایی است.

 البته اگر تقاضای رسیدگی منجر به ارجاع پرونده به هیات ماده 251 مکرر و صدور رای در هیات گردد ، با توجه به قاعده اعتبار امر مختومه ، رای صادره قطعی و لازم الاجرا می باشد و امکان رسیدگی مجدد به رای هیات ، صرفا با نقض رای در دیوان عدالت اداری از حیث مغایرت با قوانین و مقررات و یا مخالفت با آنها در هیات هم عرض ماده 251 مکرر امکان پذیر است.

• شورای عالی مالیاتی
  

بموجب ماده ۲۵۱ قانون مالیات مستقیم ، مهلت اعتراض به رای هیات مالیاتی ، در شورای عالی مالیاتی ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف تجدیدنظر مالیاتی می باشد . نتیجتا برگ مالیات تشخیصی که در مهلت مقرر 30 روزه نسبت به آن طرح اعتراضی در هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی نشده است و نیز رای هیات حل اختلاف مالیاتی که در فرجه مقرر 20 روز مقرر از تاریخ ابلاغ رای اعتراض نمی شود ،قابلیت طرح اعتراض در شورای عالی مالیاتی را ندارد.

• دیوان عدالت اداری
  

وفق تبصره 2ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری ، از زمان تصویب این قانون تصمیمات و آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی ، برای اشخاص داخل کشور 3 ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور ، 6 ماه از تاریخ قطعیت برگ مالیاتی یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی مطابق با قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.

مدارک لازم برای اعتراض به مالیات قطعی شده 

1. برگ تشخیص مالیات قطعی شده 
2. اجراییه مالیاتی 
3. نسخه ابلاغ برگ تشخیص مالیات قطعی 
4. ارائه مدارک مثبت سمت و نمایندگی 
5. اسناد و مدارک مالی و حسابرسی 
6. درخواست ارجاع امر به کارشناسی 
7. پرینت حسابهای مالی 
8. فاکتورهای رسمی و اسناد هزینه کرد و مکاتبات درون سازمانی

مراحل اعتراض به مالیات قطعی شده 

مراحل و نحوه اعتراض به مالیات قطعی شده ، در هر پرونده مالیاتی متفاوت است. لذا در وهله اول انتخاب مراجعی که امکان طرح شکایت در آن ها میسر است ، حائز اهمیت اساسی است. که غالب اعتراضات نسبت به مالیات قطعی شده ، صرفا در شورای عالی مالیاتی ، هیات ماده 215 مکرر و دیوان عدالت اداری قابل طرح است. 

با این توضیح که ، چنانچه برگ قطعی مالیات به جهت عدم اعتراض در فرجه 30 روزه قطعی شود یا رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی به جهت عدم اعتراض به قطعیت برسد ، عملا سه مرجع هیات ماده 216 و 251 مکرر و دیوان عدالت اداری جهت طرح اعتراض وجود دارد. که مراجعه به دو هیات مذکور فاقد مهلت قانونی است. لذا به جهت عدم انقضای مهلت قانونی جهت مراجعه به دیوان عدالت اداری ، انتخاب دیوان عدالت اداری به عنوان بالاترین مرجع نظارت قضایی اداری اصلح است و در فرض عدم پذیرش اعتراض در دیوان عدالت اداری ، امکان مراجعه به دو هیات مذکور کماکان باقی است. 

اما اگر با ارجاع پرونده به هیات حل اختلاف تجدیدنظر مالیاتی ، برگ مالیاتی قطعی شود ، شورای عالی مالیاتی هم به این سه مرجع افزوده می شود. که فرجه طرح شکایت در شورای عالی مالیاتی 30 روز از تاریخ قطعیت رای هیات حل اختلاف مالیاتی است و به نظر جهت عدم انقضای مهلت  و اخذ دستور موقت توقف عملیات اجرایی وصول مالیات ، طرح همزمان شکایت در شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری به مقصود نزدیک تر است.

نحوه اعتراض به برگ قطعی مالیاتی ( اعتراض به برگ قطعی مالیات چگونه انجام می شود؟ )

اولین اقدام جهت طرح اعتراض به مالیات قطعی شده انتخاب صحیح مراجع دادرسی مالیاتی است ، که بتواند بهترین بازده اعتراضی را برای مودی داشته باشد. البته به کررات شاهدیم به جهت راهنمایی غلط ممیزان مالیاتی ، مودیان با طرح نادرست پرونده در مراجعی که کمترین بازده را دارند ، از فرصت مراجعه به مراجع دیگر محروم و نتیجتا با عواقب مالیات قطعی مواجح می گردند. لذا بهره مندی از خدمات وکیل متخصص مالیاتی نقش بسزایی در حل و فصل دعاوی مالیاتی و کاهش تبعات منفی آن دارد. علی ایحال بنا به مراجع دادرسی نحوه اعتراض متفاوت است. 

• هیات ماده 216 قانون مالیات های مستقیم
  

امکان ثبت اعتراض به صورت سیستمی در سامانه سازمان امور مالیاتی امکان پذیر است. هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات های مستقیم ، وفق ماده 216 قانون اعلامی و تبصره 1 و 2 آن ، مرجع رفع اختلافات مالیاتی فی مابین مودیان و ادارات امور مالیاتی و معترضین ثالث ، پس از قطعیت مالیات و در مرحله عملیات اجرایی وصول مالیات است. منظور از اقدامات اجرایی به فرآیند دریافت مالیات از مودی پس از قطعی شدن مالیات گفته می شود. 

توضیح اینکه ، چنانچه مودی مدعی بنا به دلایلی همچون عدم اطلاع از ابلاغ تصمیم یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی مدعی عدم قطعیت برگ تشخیص مالیاتی یا رای هیات حل اختلاف بدوی مالیاتی باشد یا ادعای اجرای مالیات از محل مستثنیات دین را داشته باشد یا صدور اجراییه مالیاتی را بدون طی تشریفات مقرر قانونی بداند ، می تواند درخواست طرح موضوع در هیات ماده 216 را بنماید. 

• هیات ماده 251 مکرر
  

امکان ثبت اعتراض با مراجعه به سامانه دادما وجود دارد. هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، مرجع رسیدگی به اعتراض به مالیات های قطعی شده به جهت غیر عادلانه بودن آن ها می باشد. لذا مودیان مالیاتی تقاضای تجدید رسیدگی را نزد وزیر امور اقتصادی و دارایی مطرح نمایند. وزیر نیز با فرض موافقت اولیه ، رسیدگی به موضوع را به هیات ماده 251 مکرر ارجاع می دهد. که مودی وفق مقررات می تواند نسبت به رای این هیات در دیوان عدالت اداری شکایت نماید.

جهت رسیدگی هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم  از جهت غیرعادلانه بودن مالیات است. توجه به موضوع عادلانه بودن مالیات از نقاط قوت این مرحله از دادرسی مالیاتی است، چرا که به موضوعی فراتر از صرفا قانونی بودن مالیات  می پردازد و عدالت را معیار خود قرار داده است.

 اما ابهام و عدم شفافیت در مفهوم ( مالیات غیرعادلانه ) را می توان از نقاط ضعف این مرحله نیز دانست ، چرا که در قوانین مالیاتی اشاره ای به معنا یا مصادیق آن نشده است. با این وجود در رویه جاری هیات ، مصادیق غیرعادلانه بودن مالیات را می توان  نقض قوانین و مقررات ، پیروی مودی از تفسیر اشتباه قانون توسط اداره یا مامور مالیاتی یا  سخت گیری بلاوجه درباره مودی .دانست

نکته مهم اینکه ، طرح شکایت جهت اعمال ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، از جمله حقوق انحصاری مودی است . بنابراین سازمان امور مالیاتی نمی تواند با طرح موضوع در این هیات نسبت به نقض برگ قطعی مالیات یا رای هیات های حل اختلاف مالیاتی اقدام نماید.

• شورای عالی مالیاتی
  

 شورای عالی مالیاتی بالاترین مرجع نظارتی درون سازمانی در سازمان امور مالیاتی است. امکان ثبت اعتراض به صورت سیستمی در سامانه سازمان امور مالیاتی امکان پذیر است. صلاحیت اصلی شعب شورای عالی مالیاتی ، رسیدگی به شکایت به صورت شکلی ( نه ماهوی )‌ از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در روند رسیدگی است. 

بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم، در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود، مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی و  با رعایت نظر شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد.

که حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی ، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.

• دیوان عدالت اداری 

مراجعه به دیوان عدالت اداری مستلزم ثبت و تقدیم دادخواست با مراجعه به دبیرخانه دیوان عدالت اداری در تهران یا نمایندگی های آن در دادگستری های مراکز استان یا ارسال آن به صورت سیستمی با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی یا سامانه ساجد امکان پذیر است.

به موجب بندهای 1 و 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، مودیان مالیاتی می تواند نسبت به برگ مالیات قطعی شده در دیوان عدالت اداری طرح شکایت نمایند. چنانچه برگ مالیات قطعی شده ، به جهت عدم اعتراض در فرجه مقرر قانونی قطعی شده باشد ، و مستنبط از تبصره 2 ماده 3 و بند 1 ماده 10  و ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری ، رسیدگی در دیوان عدالت اداری دو مرحله ای است. ابتدا به شعبه بدوی و با صدور رای قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است.

لکن اگر نسبت به رای قطعی هیات های حل اختلاف بدوی یا تجدیدنظر مالیاتی یا هیات ماده 216 یا هیات ماده 251 مکرر یا شورای عالی مالیاتی طرح اعتراض شود ، رسیدگی به صورت یک مرحله ای است و دادخواست مستقیما به یکی از شعبات تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و شعبه دیوان با رسیدگی شکلی نسبت به رای صادره از جهت مخالفت با قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها اقدام می نماید و رای صادره قطعی است. در صورت نقض رای در این حالت ، پرونده به هیات هم عرض جهت رسیدگی مجدد با رعایت جهات اعلامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود.

مهلت اعتراض به برگ قطعی مالیات در دیوان عدالت اداری 

بر اساس  تبصره 2ماده 16 قانون دیوان عدالت اداری ، از زمان تصویب این قانون تصمیمات و آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی ، برای اشخاص داخل کشور 3 ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور، 6 ماه از تاریخ قطعیت برگ مالیاتی یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی مطابق با قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.

سامانه ثبت اعتراض به مالیات قطعی شده 

• در صورت طرح اعتراض در هیات ماده 216 مودی و شورای عالی مالیاتی می بایست به سامانه سازمان امور مالیاتی به نشانی زیر مراجعه نماید.

tax.gov.ir

• اما اگر مودی بنای برطرح اعتراض در هیات ماده 251 مکرر را داشته باشد ، می بایست به سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر به نشانی زیر مراجعه نماید.

dad.mefa.ir

نحوه اعاده دادرسی از مالیات قطعی شده در دیوان عدالت اداری 

چنانچه شعب دیوان عدالت اداری با انجام رسیدگی شکلی و بدون ورود در ماهیت پرونده ، نسبت به رد شکایت مودی و تایید رای هیات های حل اختلاف مالیاتی اقدام نمایند، اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری ، صرفا از طریق اعمال ماده 79 قانون دیوان عدالت اداری امکان پذیر است.

اما اگر شعب دیوان عدالت اداری در مواردی که امکان صدور حکم را دارند ، نسبت به رد شکایت با ورود در ماهیت موضوع اقدام نمایند ، امکان اعاده دادرسی به دو روش اعمال مواد 79 و 98 قانون دیوان عدالت اداری برای معترض وجود دارد.