شرکت تضامنی

شرکت تضامنی شرکتی است که در تحت اسم مخصوصی برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود،اگردارائی شرکت برای تادیه تمام قروض کافی نباشد،هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت خواهند بود.

هرگونه توافقی برخلاف مراتب مذکور درخصوص حدود مسئولیت شرکای شرکت درمقابل اشخاص ثالث کان لم یکن خواهد بود.ولی در روابط خصوصی شرکای شرکت نافذ و قابل استناد است.

 نحوی تاسیس شرکتهای تضامنی 

براساس ماده 118 قانون تجارت،قانونگذار شرکت تضامنی را زمانی تشکیل شده و واجد شخصیت حقوقی اعلام می دارد،که تمام سرمایه نقدی آن تادیه و سهم الشرکه غیرنقدی آن درصورت وجود تقویم و تسلیم شده باشد.

علیرغم الزام قانونگذار درماده 195 قانون تجارت دال برثبت شرکتها وفق مقررات قانون تجارت و قانون ثبت شرکتها ولی عدم ثبت نافی ایجاد شرکت نمی باشد.ولی درجهت بهره مندی از مزایای قانونی و امکان انجام اقدامات اداری و قضایی از سوی شرکت و ممانعت از ایجاد اختلافات حقوقی فیمابین شرکا و اشخاص ثالث،شرکای شرکت می بایست اقدام به تنظیم شرکتنامه و اساسنامه برای اداره شرکت نیز نمایند.

لازم به توضیح است،شرکتنامه که در واقع همان شناسنامه شرکت است،دارای فرم مخصوصی است،که اداره ثبت شرکتها منتشر می نماید و تکمیل مشخصات مندرج در این فرم از قبیل اعلام نام دقیق شرکت،موضوع و مرکز اصلی ومحل اقامت،اسامی و مشخصات شرکا و محل اقامت و… لازم است.اساسنامه نیز در واقع همان آئین نامه داخلی نحوی اداره امور شرکت است.که فصل الخطاب بسیاری از اختلافات فی مابین شرکا و اشخاص خارج از شرکت خواهد بود.

شرکای شرکت تضامنی 

شرکت تضامنی از حداقل دو شریک اعم از حقیقی یا حقوقی یا تلفیقی از هر دو قابل تشکیل است.درخصوص حداکثرشرکا در قانون محدودیتی لحاظ نشده است.

مدیران در شرکت تضامنی 

اداره شرکت با مدیر یا مدیرانی خواهد بود،که توسط شرکای شرکت انتخاب شده اند و می توانند برای مدت محدود یا نامحدودی تعیین گردند و هر زمان از سوی شرکای شرکت قابل عزل هستند.

نحوی تقسیم سود درشرکتهای تضامنی 

قاعده اولیه آن است،که منافع شرکت به نسبت سهم الشرکه فی مابین شرکا تقسیم خواهد شد.ولی شرکا می توانند با انجام توافق خلاف این ترتیب را درشرکتنامه تعیین نمایند.نکته مهم اینکه،تقسیم سود و منفعت فی مابین شرکا تا زمانی که کمبود سهم الشرکه شرکا به علت زیان های وارده به شرکت تامین و جبران نشده باشد،ممنوع خواهد بود.(مستنبط از مواد 119 و 132 قانون تجارت)

حدود مسئولیت شریک در شرکت تضامنی 

مسئولیت شرکای شرکت نسبت به دیون شرکت مسئولیت تضامنی است.لذا شرکای شرکت نمی توانند با فرض عدم ایفای تعهد شریک دیگر در پرداخت بدهی شرکت از ایفای تعهد خود امتناع نمایند.بنابراین طلبکاران شرکت می توانند نسبت به دیون شرکت به هریک از شرکا یا تمامی آنها جهت وصول کامل طلب خود مراجعه نمایند.

مضافا اینکه هرکس به عنوان شریک ضامن درشرکت تضامنی درحال فعالیت داخل شود،با سایر شرکای شرکت دارای مسئولیت تضامنی نسبت به بدهی های گذشته شرکت نیزخواهد بود،اعم از اینکه در اسم شرکت تغییری داده شده یا نشده باشد.لازم به ذکر است،هرگونه توافقی برخلاف این مقرره نسبت به اشخاص ثالث کان لم یکن و فاقد اعتبار است،ولی نسبت به شرکای شرکت قابل استناد و واجد اعتبار است.

نکته دیگراینکه،عضویت افراد در شرکت تضامنی موجب ایجاد محدودیت هایی جهت عضویت در سایرشرکتها خواهد بود.ازجمله این که شریک شرکت تضامنی نمی تواند بدون رضایت سایر شرکا،به حساب شخصی خود یا به حساب شخص ثالث،به تجارتی از نوع تجارت موضوع فعالیت شرکت تضامنی نماید و یا به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که دارای فعالیت تجارتی مشابه است عضویت یابد.که این محدودیت درفرض اعلام رضایت تمامی شرکا منتفی خواهد شد.

شرایط مراجعه طلبکاران شرکت به شرکای شرکت تضامنی

طلبکاران شرکت با شرط انحلال شرکت و عدم تکاپوی دارایی شرکت نسبت به بازپرداخت بدهی شرکت،حق مراجعه به شرکای شرکت را خواهند داشت.لذا تا قبل از انجام مراحل اداری و قانونی انحلال و بررسی حسابهای شرکت با ممنوعیت قانونی جهت مراجعه روبرو هستند.

حدود مسئولیت شریک شرکت تضامنی نسبت به دیگرشرکای شرکت

برخلاف مسئولیت تضامنی شرکای شرکت نسبت به اشخاص خارج از شرکت،شرکای شرکت سبت به یکدیگر دارای مسئولیت نسبی هستند.بنابراین هر شریک پس از پرداخت بدهی شرکت،به نسبت قدرالسهم هر شریک حق مراجعه به وی را خواهد داشت.

نقل و انتقال سهام در شرکت تضامنی 

با توجه به اینکه شرکت تضامنی به اعتبار شخصیت شرکای شرکت تشکیل می شود،لذا قانونگذارانتقال سهم الشرکه را منوط به رضایت تمامی شرکای شرکت نموده است.

این قاعده از قواعد نظم عمومی است،بنابراین شرکا نمی تواند در شرکتنامه خلاف آن را تعیین نمایند.به همین دلیل است که سهم الشرکه در شرکتهای تضامنی به صورت سهام منتقل نمی گردد.

نکته مهم اینکه،حق مادی متصل به سهم الشرکه بصورت قهری منتقل می گردد.ولی آنچه بصورت قهری منتقل نمی شود،حق شریک بودن درشرکت است،که سهم الشرکه نماینده آن است.در نتیجه ادامه حیات شرکت به صورت قهری امکان پذیر نمی باشد و درکنار رضایت تمامی شرکا جهت ادامه شرکت که شرط اولیه است.وراث نیز می بایست تا یکماه پس از تاریخ فوت نسبت به ادامه بقا یا عدم بقای شرکت اعلام نظرنمایند.

سرمایه شرکت تضامنی 

آورده های شرکای شرکت در نهایت سرمایه شرکت را تشکیل خواهند داد.ممکن است از نوع نقد یا غیرنقد یا تخصص آنها باشد یا مجموعه ای از تلفیق این موارد باشند.درخصوص حداقل و حداکثرسرمایه شرکت محدودیتی در مقررات اعلام نشده است.لذا این مبلغ اولیه میتواند بسیارناچیز باشد.که این مبلغ بانضمام ذخیره های آتی شرکت در مجموع دارایی شرکت را تشکیل خواهند داد و تضمین پرداخت طلب طلبکاران شرکت در آینده خواهند بود.

لازم به ذکر است،شرکا مکلفند تمامی آورده ای را که تعهد نموده اند به شرکت ارائه دهند و آورده های غیرنقدی باید تقویم و تسلیم شوند،درغیراینصورت ازموجبات عدم تشکیل و بطلان شرکت خواهد بود.

نحوی تقویم آورده غیرنقدی در شرکت تضامنی 

بموجب ماده 122 قانون تجارت تقویم آورده غیرنقدی توسط خود شرکای شرکت و با توافق آنان صورت خواهد پذیرفت.بنابراین تابع هیچگونه تشریفات خاصی نیست و از سوی هیچگونه مقام و ارگان اداری و قضایی ارزیابی و کنترل نمی گردد.

نحوی تصمیم گیری در شرکت تضامنی 

نحوی اتخاذ تصمیم تابع اساسنامه شرکت بعنوان آئین نامه داخلی اداره شرکت است.با این توضیح که هر اکثریتی که در ابتدای تاسیس شرکت در اساسنامه تعیین شده است،ملاک تصمیم گیری درآینده است.درفرض سکوت در اساسنامه هم ملاک اصلی نظر اکثریت خواهد بود.البته نسبت به موارد اعلامی زیر اتخاذ تصمیم منوط به موافقت تمامی شرکا خواهد بود.

1.تغییرتابعیت شرکت

2.انتقال سهم الشرکه شریک به شریک دیگر

3.انحلال شرکت 

4.تبدیل شرکت به شرکت سهامی 

5.بقای شرکت در صورت فوت احدی از شرکا

6.انجام فعالیت موضوع شرکت توسط شریک یا اجازه ورود شریک بعنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگر 

موارد بطلان شرکت تضامنی

موارد اعلامی زیر از موجبات عدم تشکیل شرکت و بطلان شرکت تضامنی است.

1.عدم تادیه تمام سرمایه نقدی 

2.عدم تقویم آورده غیرنقدی شریک

3. عدم تحویل آورده غیرنقدی شریک

4.عدم درج تقویم آورده غیرنقدی درشرکتنامه

5.عدم تنظیم شرکتنامه بصورت مکتوب

آثار بطلان شرکت تضامنی در مقابل اشخاص ثالث

بطلان شرکت تضامنی درمقابل اشخاص ثالث غیرقابل استناد است.در صورتی که شرکت تضامنی بنا به دلایلی  اعلامی مذکور باطل شود،مدیرانی که این بطلان ناشی از اقدامات آنان است و مدیران و بازرسانی که حین حدوث سبب بطلان یا بلافاصله پس از آن واجد سمت شده اند،ولی نسبت به اعلام موارد بطلان یا رفع موارد بطلان عامدا یا سهوا کوتاهی نموده اند. در مقابل خسارت ناشی از این بطلان در مقابل اشخاص ثالث و سایر مدیران و سهامدارانی که نقشی در بطلان شرکت نداشته اند دارای مسئولیت تضامنی خواهند بود.

موارد انحلال شرکت تضامنی 

براساس ماده 136 قانون تجارت شرکت تضامنی در موارد زیر منحل می شود.

1.درصورتی که شرکت برای مدت معینی تشکیل شده و قبل از انقضای مدت تمدید نگردد.

2.در صورتی که شرکت برای موضوع مشخصی تشکیل و موضوع انجام شده باشد یا انجام آن غیرممکن گردد.

3.درصورت ورشکسته شدن شرکت 

4.درصورت تراضی تمامی شرکا برای انحلال شرکت.

5.درصورت اعمال حق فسخ از سوی شریک یا شرکای شرکت،مشروط بر اینکه حق فسخ در اساسنامه از شرکای شرکت سلب نشده باشد و اعمال حق فسخ از سوی شریک ناشی از قصد اضرار وی نباشد و قصد اعلام فسخ وی می بایست شش ماه پیش از اعمال حق فسخ کتبا به شرکا اعلام شود.

6.درصورتی که احد از شرکا از دادگاه درخواست انحلال شرکت را نماید و دادگاه دلایل وی را موجح تشخیص داده و رای به انحلال شرکت بدهد.

7.در صورت ورشکستگی احد از شرکاء با این شرط که مدیرتصفیه کتبا تقاضای انحلال شرکت را نموده باشد و ازتقاضای مزبور حداقل شش ماه گذشته و شرکت مدیرتصفیه را از تقاضای انحلال منصرف نکرده باشند.

8. فوت احد از شرکا درصورتی که تمامی شرکا و قائم مقام متوفی به بقای شرکت تراضی ننمایند.