مجازات فرار از صحنه تصادف ، طبق قانون مجازات اسلامی چنانچه در یک تصادف رانندگی مصدوم احتیاج به کمک داشته و راننده فرار کند، دوران محکومیت او تا دو سوم افزایش می یابد . به موجب ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در صورتی که راننده مقصر حادثه از صحنه تصادف فرار کند و یا از کمک به مصدوم و رساندن وی به مراکز درمانی خودداری کند به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهد شد .
در واقع مجازات فرار از صحنه تصادف، به عنوان یک عامل تشدید کننده مجازات، موجب افزایش مدت محکومیت یا جزای نقدی می شود. میزان مجازاتی که یک راننده فراری ممکن است به آن محکوم شود، با توجه به نوع ورود آسیب و میزان آن متفاوت است. در این نوشتار ضمن بررسی مجازات راننده مقصر در وقوع تصادفاتی که به زخمی شدن و فوت اشخاص دیگر منتهی می شود، مجازات فرار از صحنه تصادف را در مورد هریک از انواع آسیب های جسمانی مطابق با قانون مجازات اسلامی مورد بررسی قرار می دهیم.
مجازات فرار از صحنه تصادف رانندگی منتهی به فوت
چنانچه در نتیجه بی احتیاطی یا بی مبالاتی راننده مقصر، شخص یا اشخاصی فوت کنند ، یعنی تصادف منجر به فوت باشد مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس تعزیری محکوم می گردد. حال چنانچه راننده از صحنه تصادف فرار کرده باشد، دادگاه می تواند شخص فراری را به بیش از دو سوم سه سال حبس محکوم نماید .
البته در این خصوص باید توجه داشت که اصولاً قتل های ناشی از تصادف های رانندگی، قتل های غیرعمد می باشند. در صورتی که عمدی بودن یک قتل ناشی از تصادف رانندگی در دادگاه کیفری ثابت شود، مجازات اولیه مرتکب قصاص خواهد بود. این مجازات در صورت تقاضای اولیای دم بر مرتکب اجراء می شود. مرتکب و مقصر حادثه علاوه بر تحمل مجازات حبس تعزیری می بایست در صورت مطالبه دیه از طرف بزه دیده یا اولیای دم دیه جنایت وارد شده را نیز به وی پرداخت کند.
مجازات فرار از صحنه تصادف منتهی به نقص دائمی
اگر تصادفی که رخ داده است منتهی به وقوع بیماری جسمی یا روانی که غیرقابل درمان باشد گردد، یا موجب از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن شود، راننده مقصر به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت ديه در صورت مطالبه از ناحيه مصدوم محکوم می شود. در این صورت چنانچه راننده از صحنه تصادف فرار کند، مطابق با ماده 715 و 719 قانون مجازات اسلامی مجازات وی ممکن است تا یک سال و نیم افزایش یابد. در این موارد نیز مقصر باید دیه جنایت وارد شده را به مجنی علیه یا اولیای دم وی بپردازد.
فرار از صحنه تصادف منتهی به سایر آسیب ها
مطابق قانون اگر تصادف رانندگی منجر به وقوع آسیب هایی از قبیل موارد زیر گردد، مجازات راننده مقصر عبارت از دو ماه تا شش ماه حبس تعزیری می باشد. علاوه بر این راننده می بایست دیه مجنی علیه را نیز پرداخت کند. در صورتی که راننده از صحنه تصادف فرار کند، ممکن است مجازات مرتکب تا نه ماه افزایش یابد.
از جمله آسیب هایی که موجب دو تا شش ماه حبس می شوند، عبارتند از :
- نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن
- از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم، بدون آن که آن عضو از کار بیفتد.
- تصادف رانندگی موجب وضع حمل زن پیش از موعد شود.
- اگر تصادف رانندگی موجب وقوع آسیب های دیگری غیر از موارد مذکور گردد، مرتکب به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه مجنی علیه محکوم می گردد.
شرایط تشدید مجازات راننده مقصر حادثه
- مست بودن راننده يا متصدي وسايل موتوري در زمان وقوع جرم .
- راننده پروانه نداشته باشد.
- داشتن سرعت غیرمجاز
- رانندگی با علم به علم به نقص فنی خودرو.
- از محل‌هايي‌که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگي نموده است.
- مصدوم احتياج به کمک فوري داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراكز درماني و يا استمداد از مامورين انتظامي از اين كار خودداري کند.
- به منظور فرار از تعقيب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند.
مستند قانونی مجازات فرار از صحنه تصادف
ماده قانونی مجازات فرار از صحنه تصادف ماده 719 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می باشد . ماده مزبور مقرر می دارد : «هر گاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مامورین انتظامی از این کار خودداری کند. و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در‌مواد (714) و ( 715) و (716) محکوم خواهد شد. دادگاه نمی‌تواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید.
- تبصره ۱ « راننده در صورتی می‌تواند برای انجام تکالیف مذکور در این ماده وسیله نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد که برای کمک رساندن به‌مصدوم توسل به طریق دیگر ممکن نباشد».
- تبصره 2 « در تمام موارد مذکور هرگاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود».