تعلیق اجرای مجازات

تعلیق اجرای مجازات به معنای به تاخیر انداختن اجرای مجازات بعد از صدور حکم محکومیت است . در تعلیق اجرای مجازات اجرای تمام یا قسمتی از مجازات برای مدت مشخصی متوقف می گردد تا در صورت رعایت دستورها و مقررات قانونی در مدت معین شده از سوی محکوم علیه ، محکومیت تعلیقی بی اثر شده و در صورتی  که محکوم علیه از دستورات دادگاه تخلف نماید یا مرتکب جرم جدیدی شود مجازات اجرا می شود . تعلیق اجرای مجازات ، همانند تخفیف مجازات انواع جرایم کیفری و تعلیق تعقیب از جمله نهادهای ارفاقی محسوب می شوند .

شرایط تعلیق اجرای مجازات

1.وجود یکی از جهات تخفیف پیش بینی شده در ماده 38 قانون مجازات اسلامی مانند گذشت شاکی ، همکاری موثر متهم ، اوضاع و احوال خاص

2.پیش بینی اصلاح مرتکب یکی از شرایط است که از سوی قانونگذار احراز آن در اعمال تعلیق اجرای مجازات ضروری می باشد

3 .جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبی برای جبران زیان دیده از جرم

4.فقدان سابقه کیفری موثر، شرط دیگری است که به موجب ماده 40 قانون مجازات اسلامی برای تعلیق اجرای مجازات لازم می باشد . منظور از سابق موثر کیفری ، محکومیتی است که محکوم علیه را به تبع اجرای حکم از حقوق اجتماعی محروم می کند .

5 . حضور محکوم علیه در دادگاه ، یعنی دادگاه نمی تواند قرار تعلیق اجرای مجازات را به صورت غیابی صادر کند .

6 . جرایم تعزیری درجه سه تا هشت ، قانونگذار در ماده  46 قانون مجازات اسلامی تعلیق اجرای مجازات را تنها در جرایم درجه سه تا هشت پیش بینی کرده است .

مواد قانونی ناظر بر تعلیق اجرای مجازات

ماده 46 الی 55 قانون مجازات اسلامی به موضوع تعلیق اجرای مجازات اختصاص دارد . به موجب ماده 46 قانون مزبور شرایط تعلیق اجرای مجازات همان شرایط مقرر برای تعویق صدور حکم می باشد . شرایط تعویق صدور حکم در ماده 40 و تبصره 1 ماده 41  قانون مجازات اسلامی آمده است . همچنین تبصره الحاقی به ماده 47 به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 نیز از مستندات قانونی تعلیق اجرای مجازات می باشد .

انواع تعلیق اجرای مجازات

تعلیق اجرای مجازات به موجب ماده 48 قانون مجازات اسلامی دو نوع تعلیق ساده و تعلیق مراقبتی می باشد .

1.تعلیق ساده :در تعلیق اجرای مجازات ساده متهم به طور کتبی متعهد می شود در مدت تعیین شده به وسیله دادگاه مرتکب جرمی نشود و از نحوه رفتار وی پیش بینی شود که در آینده نیز مرتکب جرم نمی شود .

2 . تعلیق مراقبتی : در تعلیق مراقبتی علاوه بر شرایط تعلیق ساده ، متهم متعهد می شود دستورها و تدابیر مقرر شده به وسیله دادگاه را در مدت تعلیق رعایت کند یا اجرا نماید .

تعلیق اجرای مجازات کلاهبرداری

جرم کلاهبرداری با توجه به اینکه از جرایم درجه 4 محسوب می شود در صورت وجود شرایط تعلیق بر شمرده شده در ماده 40 قانون مجازات اسلامی قابل تعلیق می باشد . ماده 7 قانون کاهش جرایم حبس تعزیری ، جرم کلاهبرداری و کلیه جرایم در حکم کلاهبرداری و جرایمی که مجازات کلاهبرداری درباره آنها مقرر شده است یا طبق قانون کلاهبرداری محسوب می شود را قابل تعلیق دانسته است . بنابراین جرم کلاهبرداری و انواع آن  و مجازات آن قابل تعلیق می باشد

تعلیق اجرای مجازات انتقال مال غیر

جرم انتقال مال غیر از جمله جرایم در حکم کلاهبرداری محسوب می شود . و با توجه به ماده 7 قانون کاهش جرایم حبس تعزیری در صورت وجود شرایط تعلیق اجرای مجازات جرم انتقال مال غیر قابل تعلیق می باشد .

تعلیق مجازات جعل و استفاده از سند مجعول

جرم جعل و استفاده از سند مجعول  انواع مختلفی دارد که در یاداشتی تحت عنوان مرور زمان قابلیت گذشت و تعلیق در جرم جعل و استفاده از سند مجعول به آن پرداخته ایم . مختصر اینکه ، جرائم جعل و استفاده از سند مجعول با توجه به آخرین اصلاحات قانون مجازات ( در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری )  در رده جرائم درجه 5 و 6 برحسب رسمی یا عادی بودن سند یا نوشته قرار دارند و لذا با جمع شرایط قانونی و با تشخیص دادگاه قابل تعلیق هستند.

تعلیق اجرای مجازات جرم تحصیل مال از طریق نامشروع

جرم تحصیل مال از طریق نامشروع به موجب ماده 15 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که منجر به نسخ تبصره یک قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری شده است قابل تعلیق می باشد . و دادگاه راسا یا به درخواست محکوم علیه میتواند در صورت وجود شرایط قانونی ، مجازات مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع را تعلیق نماید .

جرایم غیر قابل تعلیق مجازات

قانونگذار نسبت به بعضی از جرایم به جهت ملاحظات خاص یا آثار زیان بار آن جرایم ، تعلیق اجرای مجازات را به مصلحت فرد ( متهم ) و جامعه ندانسته و به منظور سختگیری بیشتر به صورت خاص آن جرایم را که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد را غیر قابل تعلیق دانسته است

الف . بر اساس ماده 47 قانون مجازات اسلامی جرایم ذیل قابل تعلیق اجرای مجازات نیستند .

1.جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور و خرابکاری در تاسیسات آب برق گاز و نفت و مخابرات

2. جرایم سازمان یافته ، سرقت مسلحانه یا مقرون به آزار و آدم ربایی اسید پاشی
3. قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت با چاقو و یا هر نوع وسیله ی دیگر تشکیل یا اداره مراکز فساد و فحشا
4. قاچاق عمده مواد مخدر یا روان گردان ، مشروبات الکلی و سلاح ومهمات قاچاق انسان
5. تعزیر بدل از قصاص نفس ، معاونت در قتل عمدی و محاربه و افساد فی الارض
6. جرایم اقتصادی با موضوع جرم بیش از یکصد میلیون ریال

ب . موارد خاص غیر قابل تعلیق

1.بر اساس ماده 71 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 جزای نقدی مقرر در این قانون و مجازات حبس و شلاق در جرایم قاچاق کالای ممنوعه ، حرفه ای و سازمان یافته غیر قابل تعلیق  می باشد . در اصلاحات بعدی  قانون قاچاق کالا و ارز مصوب 1400 طبق ماده 63 اصلاحی کلیه جرایم و تخلفات مندرج در قانون مزبور غیر قابل تعلیق شده است .

1. به موجب ماده 3 قانون تشدید مجازات اسید پاشی مصوب 1398 تعلق اجرای مجازات در مورد جرایم مندرج در قانون اسید پاشی ممنوع شده است .
2. ماده 7 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر ، مجازات اشخاصی که نسبت به آمران و ناهیان مبادرت به اعمال مجرمانه نمایند قابل تعیلق نمی داند .

آیا  تخفیف مجازات و تعلیق اجرای مجازات به صورت همزمان ممکن است ؟

اعمال تخفیف و تعلیق اجرای مجازات منع قانونی ندارد و در صورتی که دادگاه جهات مخففه را احراز نماید می تواند مجازات قانونی را در حدود قانون تخفیف دهد و در صورت وجود شرایط تعلیق ، اجرای مجازات تخفیف یافته را تعلیق نماید .