هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی

هیات تجدیدنظرحل اختلاف مالیاتی یکی از مراجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی است. که بموجب قانون مالیات های مستقیم  و  قانون ارزش افزوده صلاحیت رسیدگی به اعتراضات مالیاتی را بر عهده دارد.

وظایف و اختیارات هیات تجدیدنظر مالیاتی

• مرجع اعتراض به رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی

چنانچه مودی مالیاتی و یا سازمان امور مالیاتی نسبت به رای صادره از هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی معترض باشند، می بایست به صورت مکتوب ظرف مهلت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ اعتراض نمایند. غالبا هیات با تشکیل جلسه رسیدگی و با استماع اظهارات طرفین و مطالعه لایحه دفاعیه نسبت به صدور رای قطعی و لازم الاجرا اقدام می نماید.

بموجب تبصره ۱ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است ( مودی مالیاتی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را پرداخت و نسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را در مدت مقرر تسلیم کند ) سازمان امور مالیاتی با استنباط از این تبصره ارجاع اعتراض مودی به هیات های حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر را مشروط به ( پرداخت مالیات مورد قبول توسط مودی ) است. که نهایتا به موجب رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در دادنامه شماره ۱۳۲۶ مورخ 1397/05/23 وضع این شرط خلاف قانون تشخیص داده شد و به هر صورت در حال حاضر رسیدگی هیات تجدیدنظر مالیاتی مشروط به پرداخت مالیات مورد قبول مودی مالیاتی نیست. 

• مرجع اعتراض به آرای مربوط به اختلافات ناشی از قانون مالیات بر ارزش افزوده 

بموجب ماده ۳۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده برخی از احکام مقرر در قانون مالیات های مستقیم از قبیل ماده ۲۱۶ این قانون نسبت به مالیات بر ارزش افزوده هم حاکم است و رای هیات بدوی حل اختلاف مالیاتی در این خصوص قابل تجدیدنظرخواهی در هیات تجدیدنظر مالیاتی می باشد.

نحوه اعتراض به رای هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی 

بموجب ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، رای هیات تجدیدنظر مالیاتی قطعی و لازم الاجرا می باشد. لذا سازمان امور مالیاتی مکلف است ، مطابق با رای صادره نسبت به صدور برگ تشخیص مالیاتی قطعی اقدام نماید.

ولی قانونگذار در جهت امکان بررسی مجدد اعتراضات مراجع دیگری از جمله شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری را نیز پیش بینی نموده است. که هر دو مرجع مذکور با بررسی شکلی و بدون ورود در ماهیت موضوع، اقدام به رسیدگی می نمایند و در فرض قبول اعتراض و نقض رای نسبت به ارجاع پرونده به هیات هم عرض صادر کننده رای قطعی اقدام می نمایند.

نحوه توقف اجرای رای هیات تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی

• موقوف الاجرا شدن رای 

توضیح اینکه بموجب ماده ۲۵۹ قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است. (‌ هر گاه شکایت از رای هیات حل اختلاف مالیاتی از طرف مودی به عمل آمده باشد و مودی به میزان مالیات مورد رای وجه نقد یا تضمین بانکی بسپارد و یا وثیقه ملکی معرفی کند یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد،‌معرفی نماید رای هیات تا صدور رای شورای عالی مالیاتی موقوف الاجرا می ماند.)

• نقض رای توسط شورای عالی مالیاتی 

بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، رسیدگی به شکایت از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در روند رسیدگی با شورای عالی مالیاتی است.

بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم، در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود، مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی با رعایت نظر اعلامی شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد.

که حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.

• نقض رای در هیات ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم

بموجب ماده ۲۵۱ مکرر چنانچه مالیات تشخیصی به مرحله قطعیت برسد، اما مودی مالیاتی مدعی غیرعادلانه بودن مالیات صادره باشد، امکان تقاضای تجدید رسیدگی با شرط پذیرش وزیر امور اقتصادی و دارایی وجود دارد و با فرض قبول اولیه درخواست پرونده به هیات سه نفره (هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات) ارجاع می گردد.

• صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری

 طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری جهت توقف اجرای رای هیات حل اختلاف مالیاتی یکی از موضوعات بسیار مهم و حیاتی در زمان طرح اعتراض می باشد. که با فرض قبول درخواست دستور موقت سازمان امور مالیاتی تا زمان صدور حکم قطعی از وصول مطالبات ممنوع می باشد.

• نقض رای در دیوان عدالت اداری

رسیدگی به دعاوی مالیاتی در دیوان عدالت اداری یکی از طرق شکایت از آرای صادره از سازمان امور مالیاتی و هیات های حل اختلاف مالیاتی است. به موجب اصل۱۷۳ قانون اساسی کشور و بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری یکی از وظایف و صلاحیت دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات سازمان امور مالیاتی و آرا و تصمیمات قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر می باشد.

النهایه با عنایت به حجم و پیچیدگی اختلافات و دعاوی مالیاتی صرف مطالعه مطالب تقدیمی راهگشای حل و فصل موضوعات مالیاتی نخواهد بود، بر همین اساس بهره مندی از خدمات وکیل متخصص مالیاتی امری لازم و غیرقابل اجتناب خواهد بود.