دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی

دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی ، یکی از راهکارها و تدابیر حمایتی از سوی قانونگذار جهت منع یا جلوگیری از اجرای فوری احکام صادره از سوی هیات های بدوی یا تجدیدنظر تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری است.

این اعتراض با توجه به جنبه نظارتی دیوان عدالت اداری مانع توقف اجرای رای سازمان تامین اجتماعی از سوی واحد وصول مطالبات سازمان تامین اجتماعی نمی باشد. بر همین اساس کارفرما می بایست نسبت به طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری اقدام نماید.

شرایط پذیرش دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری

با قطعی شدن رای حق بیمه صادره از سوی هیات های تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی ، کارفرما موظف به پرداخت آن می باشد. در عین حال ، کارفرما می تواند وفق بند 1 ماده 10 قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و ظرف مدت 3 ماه از تاریخ ابلاغ رای نسبت به طرح اعتراض در دیوان عدالت اداری اقدام نمایند. که به موجب مواد 34 و 35 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1392، طرح تقاضای صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری مستلزم جمع شرایط زیر است.

• درخواست دستور موقت همزمان و ضمن طرح شکایت اصلی یا تا پیش از ختم رسیدگی ارائه شود.

در قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی ، طرح درخواست دستور موقت قبل از اقامه دعوای اصلی و یا همزمان با دادخواست اصلی و یا تا قبل از اعلام ختم رسیدگی پیش بینی شده است، ولی در ماده 34 قانون دیوان عدالت اداری، طرح درخواست موقت قبل از ثبت دادخواست و طرح شکایت اصلی امکان پذیر نیست و باید به صورت همزمان یا پس از طرح شکایت اصلی تا قبل از ختم رسیدگی مطرح گردد.

• اجرای رای سازمان تامین اجتماعی، معترض عنه می بایست منتج به ورود خسارت گردد یا بروز خسارت متحمل الوقوع باشد.

خواهان می بایست دلایلی ارائه نماید، که اجرای رای سازمان تامین اجتماعی که غالبا با انجام مکاتبه مستقیم سازمان تامین اجتماعی با بانک های عامل و برداشت مبالغ آن صورت می گیرد، خلاف قانون بوده و در نتیجه آن خسارت شدیدی بالقوه یا بالفعل به فرد یا شرکت وارد می گردد و روند ادامه کار شخص را با چالش مواجه می نماید.

• نوع خسارات وارده به گونه ای باشد که جبران آن غیرممکن یا متعسر (دشوار) باشد.

همانگونه که بیان شد، شاکی می بایست دلایلی اقامه نماید، که اثبات نماید که اجرای رای سازمان تامین اجتماعی موجب بروز خسارتی می شود که جبران آن در آینده غیر ممکن یا دشوار خواهد بود.

• ضرورت و فوریت در صدور دستور موقت احراز گردد.

فوریت امری نسبی است و از این جهت که هیچگونه معیار و ضابطه مشخص و قاطعی در خصوص تعیین و تشخیص آن وجود نداشته و احراز فوریت و ضرورت صدور دستور موقت از اختیارات دادگاه صالح به رسیدگی به خواسته است، دادگاه  براساس دلایل ابرازی شاکی و سایر مستندات تقدیمی مضبوط  در پرونده و شرایط و اوضاع و احوال حاکم  بر موضوع و بنا به تشخیص خود نسبت به قبول یا رد تقاضای صدور دستور موقت اقدام می نماید.

• تبعی بودن دستور موقت.

با توجه به اینکه دستور موقت خواسته ثانوی و فرع برخواسته دعوی اصلی است، لذا نمی تواند به عنوان خواسته اصلی مطرح گردد.

مهلت طرح درخواست دستور موقت جهت توقف اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی 

شاکی می تواند نسبت به طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری به دو صورت اقدام نماید.

• همزمان با طرح خواسته اصلی

• پس از ارجاع پرونده به شعبه و تا قبل از ختم دادرسی

درخواست صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری صرفا همزمان با طرح دعوای اصلی یا پس از طرح دعوا تا قبل از ختم رسیدگی امکان پذیر است. ولی در محاکم حقوقی قبل از طرح دعوای اصلی نیز امکان طرح این درخواست وجود دارد.

هزینه دادرسی دستور موقت توقف اجرای رای سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری 

طرح درخواست صدور دستور موقت در دادگاه های عمومی حقوقی مستلزم پرداخت هزینه دعاوی غیرمالی است. ولی طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری مستلزم پرداخت هزینه دادرسی نمی باشد.

نحوه طرح درخواست دستور موقت جهت جلوگیری از اجرایی رای بیمه سازمان تامین اجتماعی 

1.ثبت دادخواست به طرفیت سازمان تامین اجتماعی از طریق دفاتر خدمات قضایی

2.طرح خواسته همزمان دستور موقت توقف در کنار درخواست نقض رای یا پس از ثبت دادخواست تا قبل از اتمام ختم دادرسی

3.ارائه دلایل متقن جهت اثبات حقانیت درپرونده

مرجع صالح به رسیدگی به درخواست دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای بیمه سازمان تامین اجتماعی 

بموجب بند 1 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، شعب دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به درخواست دستور موقت را دارند.

نحوه رفع اثر از دستور موقت توقف اجرای رای سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری

در صورت صدور رای قطعی مبنی بر رد شکایت یا قرار اسقاط  یا ابطال یا رد دادخواست اصلی، دستور موقت دیوان عدالت اداری نیز لغو و بلااثر می گردد.

نکته کاربردی:

براساس ماده 73 قانون دیوان عدالت اداری، رد شدن دعوای شاکی در مرحله بدوی، هیچگونه تاثیری در اعتبار قرار دستور موقت دیوان عدالت اداری نداشته و مادامی که توسط مرجع تجدیدنظر لغو نگردد، دستور موقت کماکان به قوت خود باقی خواهد بود.

نحوه اعتراض به رد دستور موقت توقف اجرای رای سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری 

قرار رد دستور موقت صادره از شعبه بدوی دیوان عدالت اداری قطعی است و مستقلا قابل تجدیدنظرخواهی نمی باشد. ولی معترض با توجه به عدم اعتبار امر مختومه بودن دستور موقت می تواند مجددا درقالب لایحه یا طرح آن در قالب دادخواست ازشعبه درخواست رسیدگی مجدد نماید و یا با رد شدن شکایت در شعبه بدوی، متقاضی می تواند همزمان با تجدید نظرخواهی در دیوان عدالت اداری نسبت به خواسته اصلی اقدام به طرح مجدد درخواست دستور موقت نماید.

مدت اعتبار دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری

مدت اعتبار دستور موقت در دیوان عدالت اداری تا زمان صدور رای قطعی علیه متقاضی یا لغو اثر از دستور موقت در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. با این توضیح که حتی با فرض رد شکایت خواهان در شعبه ی بدوی و محکومیت وی باز هم دستور موقت به قوت خود باقی است.

هرچند درعمل مشاهده می گردد، که دستگاههای دولتی یا عمومی با رد شدن شکایت شاکی در مرحله بدوی، اقدام به عدول از دستورموقت و برداشت از حساب شاکی می نمایند.که این عمل مصداق نقض قانون و موجب مسئولیت اداری و تعقیب قضایی متخلف در دیوان عدالت اداری خواهد شد.

نحوه اجرای رای دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری

به محض ابلاغ رای دیوان عدالت اداری به سازمان تامین اجتماعی ، سازمان موظف به تمکین است و می بایست از ادامه عملیات اجرای وصول مطالبات خود امتناع نماید.

در غیر اینصورت مطابق ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، در صورتی که سازمان ها، ادارات، هیأت ها و ماموران طرف شکایت از اجرای دستور موقت صادره از دیوان عدالت اداری استنکاف نماید، شعبه صادر کننده دستور موقت، متخلف را به انفصال از خدمت به مدت شش ماه تا یک سال و جبران خسارت وارده محکوم می نماید.

.نظریه مشورتی به شماره ۲۷۹۱/۹۳/۷ مورخ 1393/11/12 در خصوص مدت اعتبار دستور موقت توقف عملیات اجرایی رای حق بیمه سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری 

سوال:

با عنایت به تبصره ماده ۳۵ و ماده ۷۳ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری خواهشمند است دستور فرمائید در پاسخ اعلام نمایند آیا دستور موقت صادره از سوی شعب بدوی دیوان عدالت اداری در صورت رد شکایت بلااثر می باشد یا با توجه به تجدیدنظرخواهی آراء در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، تا رسیدگی قطعی در این مرحله، آثار دستور موقت اولیه به قوت خود باقی خواهد ماند ؟

پاسخ:

با عنایت به اطلاق ذیل ماده ۷۳ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۲۵/۳/۱۳۹۲، به نظر میرسد منظور از لغو دستور موقت در صورت رد شکایت یا صدور قرار اسقاط یا ابطال یا رد دادخواست اصلی موضوع تبصره ماده ۳۵ همان قانون، قطعیت رأی بدوی است. بنابراین صرف صدور رأی بدوی مبنی بر رد شکایت یا صدور قرار اسقاط یا ابطال یا رد دادخواست موجب لغو دستور موقت نمیشود. با این حال، شعبه رسیدگی کننده مادام که در اصل شکایت مبادرت به صدور رأی نکرده است، میتواند برابر ماده ۴۰ قانون یاد شده اقدام نماید.