هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم

هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، مرجع رسیدگی به اعتراض به مالیات های قطعی شده به جهت غیر عادلانه بودن آن ها می باشد. با این توضیح که ، مودیان مالیاتی که به جهت عدم طرح اعتراض به برگ تشخیص مالیاتی و یا رد اعتراض در هیات های بدوی و تجدیدنظر مالیاتی و انقضای مهلت مقرر قانونی ،می توانند تقاضای تجدید رسیدگی را نزد وزیر امور اقتصادی و دارایی مطرح نمایند. وزیر نیز با فرض موافقت اولیه ، رسیدگی به موضوع را به هیات ماده 251 مکرر ارجاع می دهد. که مودی وفق مقررات می تواند نسبت به رای این هیات در دیوان عدالت اداری شکایت نمایند.

البته امکان طرح شکایت در دیوان عدالت اداری با فرض عدم انقضای مهلت اعتراض در دیوان، قبل از طرح دعوا در هیات ماده 251 مکرر مالیات های مستقیم، جهت حصول نتیجه مطلوب مناسب تر است.

اعضای هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم 

هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، متشکل از سه عضو به انتخاب شخص وزیر امور اقتصادی و دارایی است. قانونگذار شرایط خاصی را در خصوص اعضای هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم پیش بینی ننموده است. لکن درعمل اشخاصی که دارای سوابق فعالیت اقتصادی و آشنا به مباحث مالیاتی می باشند ، برای این امر انتخاب می شوند.

جلسات این هیات با حضور تمامی اعضا دارای رسمیت خواهد بود و رای صادره با حداکثر آرا دارای اعتبار و قطعی و لازم الاجرا است.

 صلاحیت و حدود اختیارات هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم 

وفق ماده 113 قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم مصوب 1380/12/27 و ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم دارای صلاحیت های زیر می باشد :

• رسیدگی به کلیه پرونده های مالیاتی قطعی اعم از مالیات های مستقیم و غیرمستقیم
• صلاحیت رسیدگی در هر دو  بعد شکلی و ماهوی نسبت به رای مورد اعتراض

جهت رسیدگی هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم 

جهت رسیدگی هیات ماده 251 از حیث ( غیرعادلانه بودن مالیات ) است. توجه به موضوع ( عادلانه بودن مالیات ) از نقاط قوت این مرحله از دادرسی مالیاتی است، چرا که به موضوعی فراتر از صرفا ( قانونی بودن مالیات ) می پردازد و عدالت را معیار خود قرار داده است.

 اما ابهام و عدم شفافیت در مفهوم ( مالیات غیرعادلانه ) را می توان از نقاط ضعف این مرحله نیز دانست، چرا که در قوانین مالیاتی اشاره ای به معنا یا مصادیق آن نشده است. با این وجود در رویه جاری هیات ، مصادیق غیرعادلانه بودن مالیات را می توان ( نقض قوانین و مقررات ) ، ( پیروی مودی از تفسیر اشتباه قانون توسط اداره یا مامور مالیاتی ) یا ( سخت گیری بلاوجه درباره مودی ) دانست.

نکته مهم اینکه ، طرح شکایت جهت اعمال ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، از جمله حقوق انحصاری مودی است . بنابراین سازمان امور مالیاتی نمی تواند با طرح موضوع در این هیات نسبت به نقض برگ تشخیص قطعی یا رای هیات های حل اختلاف مالیاتی اقدام نماید.

نکته کاربردی :

در مواقعی که برگ تشخیص مالیاتی یا رای هیات حل اختلاف حل اختلاف مالیاتی قطعی می شود، مطابق با تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری ، برای اشخاص مقیم در داخل کشور سه ماه و برای اشخاص مقیم در خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای کماکان فرصت اعتراض در دیوان عدالت اداری وجود دارد.

 لذا به جهت ممانعت از انقضای مهلت اعتراض و نیز ایراد طرح همزمان پرونده در دو مرجع از سوی هیات ماده 251 مکرر، بهتر است، ابتدا موضوع در دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع خارج از سیستم اداری طرح و در فرض عدم پذیرش اعتراض ، نسبت به طرح شکایت وفق ماده 251 مکرر اقدام شود. 

مهلت طرح شکایت و اعتراض در هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم

برخلاف سایر مراجع دادرسی مالیاتی که دارای مهلت مشخصی جهت طرح اعتراض هستند، ثبت اعتراض در هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، فاقد محدودیت مهلت طرح شکایت و تعداد دفعات طرح درخواست خطاب به وزیر امور اقتصادی و دارایی است.

 البته اگر تقاضای رسیدگی منجر به ارجاع پرونده به هیات ماده 251 مکرر و صدور رای در هیات گردد ، با توجه به قاعده اعتبار امر مختومه ، رای صادره قطعی و لازم الاجرا می باشد و امکان رسیدگی مجدد به رای هیات ، صرفا با نقض رای در دیوان عدالت اداری از حیث مغایرت با قوانین و مقررات و یا مخالفت با آنها در هیات هم عرض ماده 251 مکرر امکان پذیر است.

شرایط و ویژگی های رسیدگی در هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم  ( شرایط طرح اعتراض در هیات ماده 251 مکرر ) 

وفق ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم و ماده 13 دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 251 مکرر الحاقی 1371/02/07 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی شرایط طرح اعتراض و ویژگی های رسیدگی به اعتراضات مودیان در هیات ماده 251 مکرر به شرح زیر است :

• موضوع قابل شکایت می تواند نسبت به مالیات های مستقیم و غیرمستقیم باشد.
• مالیات موضوع شکایت می بایست به قطعیت رسیده است.
• موضوع قابلیت طرح در سایر مراجع مالیاتی را نداشته باشد، البته دیوان عدالت اداری از این امر مستثنا می باشد.
• جهت و دلایل ادعای مودی جهت اثبات غیرعادلانه بودن مالیات اعلام شود.
• تقاضای رسیدگی از وزیر از نظر تعداد و دفعات بدون محدودیت است. 

بدین معنا که اگر تقاضای مودی از وزیر جهت ارجاع پرونده به هیات سه نفره مورد موافقت قرار نگیرد، در صورت تحصیل و تکمیل مدارک، امکان تقدیم درخواست برای مودی همچنان وجود دارد.

• با ارجاع پرونده به هیات ماده 251 مکرر و صدور رای در هیات ، موضوع مشمول قاعده امر قضاوت شده خواهد بود.

چنانچه تقاضای رسیدگی منجر به صدور رای در هیات شود ، با توجه به قاعده اعتبار امر قضاوت شده و از آنجا که به تصریح ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، رای هیات ( قطعی و لازم الاجرا ) می باشد. نتیجتا امکان رسیدگی مجدد در این هیات وجود نخواهد داشت ، مگر به موجب نقض رای توسط شعب دیوان عدالت اداری

مدارک مورد نیاز 251 مکرر 

• برگ تشخیص مالیاتی 
• اجراییه مالیاتی 
• آرای هیات های بدوی و تجدیدنظر حل اختلاف مالیاتی ( در صورت طرح اعتراض ) 
• مدارک مثبت سمت نمایندگی شخص حقیقی یا حقوقی 

اعم از وکالتنامه رسمی و یا قرارداد الکترونیک وکالت اخذ شده توسط وکیل دادگستری و اوراق اساسنامه و صورتجلسات هیات مدیره و آخرین روزنامه رسمی در خصوص احراز اشخاص واجد سمت 

• ضمیمه نمودن دلایل و مستندات 

سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم 

در حال حاضر سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم ، با عنوان اختصاری ( دادما ) جهت ثبت و ارسال اعتراض مودیان و تسهیل در اجرای ماده 251 مکرر راه اندازی شده است. 

ثبت اعتراض در سامانه 251 مکرر مالیاتی 

وفق دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 251 مکرر الحاقی 1371/02/07  قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن ، شاکی یا نماینده قانونی وی با مراجعه به سامانه دادما ، باید نسبت به تکمیل فرم شکایت و بارگذاری اسناد و مدارک خود اقدام نماید. شکایت بارگذاری شده از سوی شاکی باید خطاب به وزیر و یا مرکز عالی دادخواهی تنظیم گردد. در صورتی ‌که شاکی جهت طرح شکایت و پیگیری آن دارای نماینده قانونی باشد ، باید مشخصات نماینده قانونی به همراه مدارک مثبته ، جهت احراز سمت در سامانه دادما درج و بارگذاری شود. و چنانچه شکایت از ناحیه وکیل مطرح شود، می‌‌ بایست به موجب بند ( د) ماده 103 قانون نسبت به ابطال تمبر اقدام شده باشد.

پس از بارگذاری و ثبت شکایت در سامانه دادما و صدور کد رهگیری ، رییس مرکز عالی دادخواهی  یا مقام تفویض‌ شده از سوی وی ، شکایت را برای اظهارنظر کارشناسی به یکی از کارشناسان ارجاع می ‌نماید.

کارشناس در صورت کفایت مدارک و دلایل ، تحقیقات و بررسی لازم به ‌عمل آورده و سپس ظرف مهلت 10 روز اظهارنظر کارشناسی مستند به مدارک و دلایل کافی را پس از تایید مقام مافوق خود ، برای رییس مرکز عالی دادخواهی مالیاتی ارسال می ‌نماید. 

در صورتی‌ که مدارک منضم به شکایت ، از نظر دادرس ناقص باشد ، مراتب از طریق سامانه دادما یا پیامک به شاکی اعلام تا ظرف مدت 30 روز نسبت به رفع نقص اقدام نماید. در صورت عدم ‌رفع نقص ظرف مهلت مقرر، شکایت مزبور مختومه می ‌شود.

چنانچه مختومه شدن شکایت به دلیل عدم‌ رفع نقص مدارک در مهلت مقرر و یا انصراف شاکی در این مرحله باشد ، بررسی مجدد آن برای یکبار دیگر و با موافقت رییس مرکز عالی دادخواهی مالیاتی امکان ‌پذیر خواهد بود.

چنانچه کارشناس احراز نماید، که شکایت مودی در سایر مراجع قابل طرح و رسیدگی می ‌باشد، شکایت در این مرحله مختومه و نتیجه از طریق سامانه دادما یا پیامک به شاکی یا نماینده قانونی وی و اداره کل امور مالیاتی ذی‌ ربط اعلام می‌ گردد.

نهایتا نتیجه بررسی و اظهارنظر کارشناس مبنی بر توصیه یا عدم توصیه طرح شکایت در هیات ماده 251 مکرر ، توسط رییس مرکز جهت اتخاذ تصمیم و صدور دستور برای وزیر امور اقتصادی و دارایی ارسال می‌ شود. که وزیر نسبت به قبول یا رد نظریه اعلامی مختار است و با فرض پذیرش درخواست ، دستور ارجاع پرونده به هیات ماده 251 مکرر را صادر می نماید.

آدرس سامانه 251 مکرر مالیاتی 

به منظور ورود و ثبت نام در سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر مالیات‌ ، معترض می بایست نشانی این سایت به آدرس dad.mefa.ir  را در مرورگر خود وارد نموده و از منوی اصلی سایت گزینه ورود به سامانه یا ثبت نام را انتخاب کنند.

نحوه رسیدگی به اعتراض در هیات ماده 251 مکرر 

وفق دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 251 مکرر الحاقی 1371/02/07 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی در اجرای ماده 251 مکرر  قانون ، رسیدگی به شکایت شاکی مبنی بر ناعادلانه بودن مالیات قطعی ، پس از موافقت وزیر، پرونده شاکی توسط رییس مرکز به یکی از شعب هیات ماده 251 مکرر ارجاع می‌ شود.

رسیدگی به اعتراض شاکی در هیات به صورت غیر‌حضوری است. در مواردی که شعبه رسیدگی‌ کننده نیاز به اخذ توضیح بیشتری داشته باشد می ‌تواند از شاکی یا نماینده قانونی وی دعوت به ‌عمل‌ آورد.

چنانچه حسب مورد اعضای شعب ، دادرسان و یا مجریان قرار به جهت یکی از شرایط موضوع ماده 91 قانون آیین دادرسی دادگاه‌ های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، معذور از رسیدگی یا تهیه گزارش قرار کارشناسی باشند ، باید قبل از مباشرت به امر رسیدگی یا کارشناسی ، مراتب را جهت اتخاذ تصمیم مقتضی به رییس مرکز اعلام نمایند.

پس از ارجاع شکایت به شعبه مربوطه ، در صورتی‌که رییس شعبه جهت بررسی نیاز به دسترسی پرونده مالیاتی مودی داشته باشد ، مراتب به صورت کتبی یا الکترونیکی از طریق رییس مرکز یا مقام تفویض شده از سوی وی ، به اداره کل امور مالیاتی ذی‌ ربط اعلام و اداره مربوطه نیز مکلف به ارسال پرونده به ‌صورت الکترونیکی و یا فیزیکی ظرف حداکثر 20 روز می‌ باشد.

به منظور رعایت اصل بی‌ طرفی و حفظ استقلال هیات‌ های سه نفره موضوع ماده 251 مکرر قانون ، هرگاه در جهت تکمیل رسیدگی و صدور رای نیاز به تحقیقات و بررسی بیشتری باشد ، شعب رسیدگی‌ کننده می ‌توانند نسبت به صدور قرار کارشناسی اقدام نمایند، مجریان قرار از بین دادرسان مرکز، ماموران مالیاتی سازمان و در صورت ضرورت با تایید رییس مرکز از بین اعضای جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران یا جامعه حسابداران رسمی ایران انتخاب می ‌شوند.

مجری یا مجریان قرار منتخب مکلفند حداکثر، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ ، نسبت به تهیه گزارش و اظهارنظر کارشناسی صریح ، مستند و مستدل اقدام نمایند. درصورت درخواست مجری قرار مهلت مذکور با موافقت رییس شعبه تا 20 روز دیگر قابل تمدید می‌ باشد.

در صورتی ‌که شعبه ، اظهارنظر کارشناسی را جهت اصدار رای ناقص و یا مبهم تشخیص دهد ، می ‌تواند تکمیل و یا رفع ابهام را از مجری یا مجریان قرار مطالبه نماید. در این صورت مجری یا مجریان قرار مکلفند ، حداکثر ظرف 20 روز نسبت به رفع نقص و تکمیل نظریه کارشناسی اقدام نمایند

شعبه رسیدگی کننده  در صورت نیاز می‌ تواند جهت بررسی شکایت مطروحه ، از ماموران مالیاتی ذی ‌ربط دعوت به‌ عمل آورد. ماموران مذکور مکلف به حضور و ادای توضیحات می ‌باشند.

هیات با بررسی مدارک و مستندات منضم به شکایت و مطالعه پرونده مالیاتی مربوط و عنداللزوم اخذ نظریه کارشناسی ، پس از تکمیل بررسی‌ ها ، ظرف مهلت 10 روز اقدام به انشای رای می‌ نماید. رای هیات با اکثریت آراء قطعی و لازم‌ الاجراء است. رای صادره باید مستدل و مستند به اسناد و مدارک مربوطه باشد و مبانی پذیرش یا عدم ‌پذیرش ادعای شاکی در آن قید شود.

آرای صادره از هیات ‌های موضوع این ماده ، قابل طرح و رسیدگی مجدد با همان موضوع ، در هیات ‌های مذکور نخواهد بود.

در صورتی ‌که نظر اکثریت اعضای هیات مبنی بر تعدیل ماخذ درآمد مشمول مالیات موضوع شکایت باشد ، هیات مکلف است ، ماخذ درآمد مشمول مالیات تعدیل شده را در رای قید و دلایل تعدیل را مستندا ذکر نماید. رای موصوف قطعی و لازم‌الاجراء است.

رای صادره هیات از طریق سامانه دادما به شاکی و سازمان ابلاغ می‌ گردد. چنانچه امکان ابلاغ از طریق سامانه دادما برای مودی فراهم نباشد ، مراتب ابلاغ از سوی سازمان صورت می‌ پذیرد. به‌ منظور افزایش کیفیت آرای صادره ، آرای قطعی در صورت عدم مخالفت رییس مرکز در سامانه دادما علنی می‌ شود.

پیگیری پرونده هیات ماده 251 مکرر ( نشانی اینترنتی سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر ) 

مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه به سایت دادما نسبت به پیگیری وضعیت و روند رسیدگی به پرونده خود اقدام نمایند. نشانی اینترنتی سامانه هیات موضوع ماده 251 مکرر به شرح زیر است :

https://dad.mafa.ir

شکایت همزمان در هیات ماده 251 مکرر و دیوان عدالت اداری 

به موجب ماده 20 دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 251 مکرر الحاقی 1371/02/07 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی ، چنانچه شاکی هم ‌زمان اقدام به طرح شکایت نسبت به مالیات قطعی شده عملکرد یا دوره مشخص خود ، در هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون و دیوان عدالت اداری نموده باشد ، به ‌منظور جلوگیری از صدور آراء متعارض ، رسیدگی به پرونده در مرکز تا زمان تعیین تکلیف پرونده در دیوان عدالت اداری متوقف و مراتب به شاکی و اداره کل امور مالیاتی ذی‌ ربط اعلام می ‌شود.

مهلت اعتراض به ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم

مطابق با تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری مدت اعتراض به رای هیات ماده 251 مکرر در دیوان عدالت اداری برای اشخاص مقیم در داخل کشور سه ماه و برای اشخاص مقیم در خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای صادره است.

نحوه اعتراض به ماده 251 مکرر 

وفق بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری و فراز بند ج بخشنامه شماره ۲۴۹۹۳۱ مورخ 1396/11/14 وزیر امور اقتصادی و دارایی ، رای هیات ماده 251 مکرر قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است.

به موجب تبصره 2 الحاقی 1402/02/10 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، از تاریخ ابلاغ این تبصره ، نحوه رسیدگی به آرای هیات ها و کمیسیون های مراجع اداری به صورت تک مرحله ای است. و دادخواست مستقیما به یکی از شعبات تجدیدنظر دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و رای صادره قطعی است. و عملا امکان رسیدگی اولیه در شعبه بدوی دیوان عدالت اداری از تاریخ تصویب این مقرره منتفی شده است. 

شعبه دیوان ابتدائا با احراز تکمیل بودن دادخواست، یک نسخه از آن را به همراه ضمائم برای طرف دعوا ارسال می نماید. و خوانده موظف است ، ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ نسبت به ارائه پاسخ اقدام نماید. نهایتا با وصول پاسخ و در وقت نظارت ، شعبه نسبت به صدور رای اقدام می نماید.

به موجب رای وحدت رویه شماره 523 مورخ  1390/11/024 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و بند 2 ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری ، شعب دیوان عدالت اداری نسبت به رای هیات ماده 251 مکرر صرفا از جهت رعایت قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها رسیدگی می نمایند. یا به عبارتی رسیدگی به صورت شکلی است و شعبه دیوان از ورود در ماهیت پرونده و صدور حکم ممنوع است. 

لکن اگر شعبه دیوان ، قائل به عدم بررسی دقیق اسناد و مدارک خواهان یا عدم رعایت تشریفات آمره قانونی در زمان دادرسی شود یا رای صادره را برخلاف اسناد و مدارک متقن خواهان و قوانین و مقررات جاری بداند ، نسبت به نقض رای اقدام می نماید.

با نقض رای ، هیات هم عرض ماده 251 مکرر موظف به رسیدگی مجدد با رعایت جهات اعلامی دیوان خواهد بود. حال اگر هیات هم عرض نسبت به رای سابق اصرار ورزد یا رای صادره مطلوب خواهان نباشد ، می تواند نسبت به طرح مجدد دعوا در دیوان عدالت اداری اقدام نماید.

شعبه دیوان برخلاف رسیدگی شکلی سابق خود ، اینبار با ورود در ماهیت موضوع و در صورت صلاحدید ارجاع امر به کارشناسی نسبت به صدور رای اقدام می نماید. که این رای می تواند در تایید رای هیات یا نقض آن باشد.

که درفرض رد شکایت ، امکان اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری ، از طریق مواد 79 و 98 قانون دیوان عدالت اداری برای معترض وجود دارد.

لذا با توجه به یک مرحله ای شدن رسیدگی به آرای هیات ها در دیوان عدالت اداری و نیز فنی و تخصصی بودن دعاوی مالیاتی ، بهره مندی از خدمات وکیل متخصص دیوان عدالت اداری و آشنا به مباحث مالیاتی نقش بسزایی در نحوه طرح صحیح دعوا و ارائه دفاعیات مقتضی در جهت مجاب نمودن مقامات قضایی خواهد داشت.

تفاوت ماده 251 و 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم 

به موجب ماده 251 قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است : 

(( مؤدي یا اداره امور مالیاتی می توانند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأي قطعی هیأت حل اختلاف مالیاتی ، به استناد عدم رعایت قوانین ومقررات موضوعه یا نقص رسیدگی، با اعلام دلایل کافی به شوراي عالی مالیاتی شکایت و نقض رأي و تجدید رسیدگی را درخواست کنند. ))

 نکته مهم اینکه ، بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم، مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی با عدم اعتراض مودی یا مامور مالیاتی قطعی می شود ، امکان طرح شکایت در شعب شورای عالی مالیاتی وجود ندارد.

نتیجتا ماده 251 ، مربوط به امکان اعتراض به رای هیات تجدیدنظرمالیاتی توسط مودی و سازمان امور مالیاتی در شورای عالی مالیاتی است. 

در حالی که به موجب ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است :

(( در مورد مالیات ‌های قطعی موضوع این قانون ‌و مالیات‌های غیرمستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به‌ ادعای غیرعادلانه بودن مالیات مستندا به مدارک و دلایل کافی ازطرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر اموراقتصادی و دارایی می‌تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید..
رای هیات به اکثریت‌ آرا قطعی و لازم‌ الاجرا می‌باشد. حکم این ماده نسبت به عملکرد سنوات 1368 تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز جاری خواهد بود. )) 

با ملاحظه مواد اعلامی مشخص می شود که :

1. مراجع رسیدگی کننده به پرونده در مواد اعلامی متفاوت است .
2. مراجعه به شورای عالی مالیاتی دارای مهلت یک ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی است ، ولی مراجعه به هیات ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم فاقد مهلت است. 
3. شورای عالیاتی مالیاتی از حیث عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه یا نقص رسیدگی نسبت به ورود در موضوع  و نقض رأي و تجدید رسیدگی خطاب به هیات هم عرض اقدام می نماید. لکن به موجب ماده 251 مکرر ، هیات به جهت ناعادلانه بودن مالیات مقرره موضوع را مورد بررسی قرار می هد ، که دارای دایره وسیع تری است.
4. رسیدگی شورای عالی مالیاتی به صورت شکلی است و با احراز نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها در روند رسیدگی به مانند دیوان عدالت اداری وارد در موضوع می شود. و با احراز ادعای معترض ، نسبت به نقض رای هیات حل اختلاف و ارجاع مجدد موضوع متنازع فیه به هیات هم عرض اقدام می نماید. در حالی که هیات ماده 251 مکرر به صورت شکلی و ماهوی به اعتراض ورود نموده و نسبت به صدور رای قطعی و لازم الاجرا اقدام می نماید. 
5. اعتراض طبق ماده 251 قانون مالیات های مستقیم از طریق ارائه درخواست و مدارک به شورای عالی مالیاتی می باشد. اما اعتراض در هیات موضوع ماده 251 مکرر از طریق سامانه صورت می پذیرد.
6. بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم، مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی با عدم اعتراض مودی یا مامور مالیاتی قطعی می شود، امکان طرح شکایت در شعب شورای عالی مالیاتی وجود ندارد . ولی به موجب ماده 251 امکان طرح اعتراض به هر دو دسته آرای بدوی و تجدیدنظر هیات حل اختلافاتی مالیاتی در هیات ماده 251 مکرر وجود دارد.
7. بموجب ماده ۳۳ قانون مالیات مستقیم ، شعب شورای عالی مالیاتی صلاحیت رسیدگی به شکایات موضوعات قانون مالیات های بر ارزش افزوده را ندارند ، در حالی که هیات ماده 251 مکرر صلاحیت رسیدگی به اعتراض به مالیات بر ارزش افزوده را دارا می باشد.

در صورت رد شکایت در شورای عالی مالیاتی و هیات ماده 251 مکرر می توان در دیوان عدالت اداری طرح شکایت نمود.

نمونه شکوائیه ماده 251 مکرر مالیاتی ( نمونه لایحه ماده 251 مکرر ) 

با توجه به تنوع موضوعات قانون مالیات های مستقیم و غیرمستقیم ، عملا امکان ارائه نمونه شکواییه و لایحه واحد جهت طرح اعتراض در هیات ماده 251 مکرر وجود ندارد. لذا بهره مندی از خدمات و تخصص وکیل مالیاتی نقش بسزایی در نحوه طرح صحیح درخواست و ارائه راهکارهای حقوقی لازم جهت طرح اعتراض به مالیات اعلامی درمراجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی خواهد داشت.