هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم 

هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم یا هیات هم عرض مالیاتی یکی از مراجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی است. که بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم  صلاحیت رسیدگی مجدد به اعتراضات مالیاتی را بر عهده دارد. 

حدود صلاحیت هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم 

بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم ، حدود صلاحیت هیات بشرح زیر تعریف شده است. ( در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود و همچنین در مواردی که آرای صادره از این هیات ها توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف مالیاتی دیگر ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود. مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی و با رعایت نظر شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد. حکم این ماده در مواردی که  آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.)

نحوه رسیدگی هیات ماده ۲۵۷ قانون مالیات مستقیم 

نحوه اعمال ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم و آثار و تبعات عدم تمکین هیات وفق بخشنامه شماره ۶۵/۲۰۰/۱۴۰۰ مورخ ۰۱/۱۰/۱۴۰۰ وزارت امور اقتصادی و دارایی خطاب به سازمان امور مالیاتی مشخص شده است، در این بخشنامه آمده است ، در مواردی که شعب دیوان عدالت اداری و همچنین شعب شورای عالی مالیاتی اقدام به نقض آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی می نمایند و پرونده جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی ( هیات ماده ۲۵۷ )‌ ارجاع می گردد، هیات مذکور با رعایت نظر شعب دیوان عدالت اداری و شورای عالی مالیاتی اقدام به رسیدگی نموده و رای مقتضی صادر نماید. بدیهی است عدم رعایت موارد مذکور در آرای شعب دیوان عدالت اداری و نیز شعب شورای عالی مالیاتی توسط هیات حل اختلاف مالیاتی رسیدگی کننده موجب خواهد شد با اعتراض مودیان مالیاتی فرآیند رسیدگی و دادرسی در مراجع مالیاتی و دیوان عدالت اداری تکرار گردد،  لذا عدم اجرای مفاد حکم مذکور تخلف است و موجب تعقیب انتظامی توسط دادستانی انتظامی مالیاتی خواهد شد و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این بخشنامه بر عهده دادستانی انتظامی مالیاتی محول شده است.))‌

نحوه اعتراض به رای هیات ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم

• شورای عالی مالیاتی 

مستنبط از مواد ۲۵۱ و ۲۵۵ قانون مالیات های مستقیم رای صادره از هیات هم عرض مالیاتی قابل اعتراض در شورای عالی مالیاتی است.

توضیح اینکه رسیدگی به شکایت به صورت شکلی ( نه ماهوی )‌ از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در روند رسیدگی با شورای عالی مالیاتی می باشد.

• دیوان عدالت اداری 

بموجب بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری، آخرین راه کار اعتراض مودی مالیاتی جهت نقض رای قطعی صادره از سوی هیات های حل اختلاف مالیاتی یا شورای عالی مالیاتی طرح دعوا در دیوان عدالت اداری به عنوان بالاترین مرجع نظارتی است.

که مطابق با تبصره ۲ ماده ۱۶ قانون دیوان عدالت اداری مدت اعتراض به رای قطعی مالیاتی در دیوان عدالت اداری برای اشخاص مقیم در داخل کشور سه ماه و برای اشخاص مقیم در خارج از کشور شش ماه از تاریخ ابلاغ رای یا تصمیم قطعی صادره است. متعاقبا نیز رای بدوی صادره نیز برای اشخاص مقیم ایران، ظرف ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور ظرف ۲ ماه از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عدالت اداری است. که در فرض نقض پرونده ، پرونده مجددا جهت بررسی به هیات هم عرض صادرکننده رای قطعی ارجاع خواهد شد.

نحوه توقف اجرای رای هیات ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم

• موقوف الاجرا شدن رای 

توضیح اینکه بموجب ماده ۲۵۹ قانون مالیات های مستقیم مقرر شده است. (‌ هر گاه شکایت از رای هیات حل اختلاف مالیاتی از طرف مودی به عمل آمده باشد و مودی به میزان مالیات مورد رای وجه نقد یا تضمین بانکی بسپارد و یا وثیقه ملکی معرفی کند یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد،‌معرفی نماید رای هیات تا صدور رای شورای عالی مالیاتی موقوف الاجرا می ماند.)

• نقض رای توسط شورای عالی مالیاتی 

بموجب تبصره ۴ ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم ، رسیدگی به شکایت از کلیه آرای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی از حیث نقض قوانین و مقررات یا ادعای نقص در روند رسیدگی با شورای عالی مالیاتی است.

بموجب ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم، در مواردی که رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شعب شورای عالی مالیاتی نقض می شود، پرونده جهت رسیدگی مجدد به هیات حل اختلاف موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات های مستقیم ( هیات هم عرض ) ارجاع می شود، مرجع مزبور به موضوع اختلاف مالیاتی با رعایت نظر اعلامی شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید و رایی که بدین ترتیب صادر می شود، قطعی و لازم الاجرا می باشد.

که حکم این ماده در مواردی که آرای صادره از هیات حل اختلاف مالیاتی، توسط دیوان عدالت اداری نقض می گردد نیز جاری خواهد بود.

• نقض رای در هیات ماده ۲۵۱ مکرر قانون مالیات های مستقیم

بموجب ماده ۲۵۱ مکرر چنانچه مالیات تشخیصی به مرحله قطعیت برسد، اما مودی مالیاتی مدعی غیرعادلانه بودن مالیات صادره باشد، امکان تقاضای تجدید رسیدگی با شرط پذیرش وزیر امور اقتصادی و دارایی وجود دارد و با فرض قبول اولیه درخواست پرونده به هیات سه نفره (هیات موضوع ماده ۲۵۷ قانون مالیات) ارجاع می گردد.

• صدور دستور موقت در دیوان عدالت اداری

 طرح درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری جهت توقف اجرای رای هیات حل اختلاف مالیاتی یکی از موضوعات بسیار مهم و حیاتی در زمان طرح اعتراض می باشد. که با فرض قبول درخواست دستور موقت در شعب دیوان عدالت اداری سازمان امور مالیاتی تا زمان صدور حکم قطعی از وصول مطالبات ممنوع می باشد.

• نقض رای در دیوان عدالت اداری

رسیدگی به دعاوی مالیاتی در دیوان عدالت اداری یکی از طرق شکایت از آرای صادره از سازمان امور مالیاتی و هیات های حل اختلاف مالیاتی است. به موجب اصل۱۷۳ قانون اساسی کشور و بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری یکی از وظایف و صلاحیت دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات سازمان امور مالیاتی و آرا و تصمیمات قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی بدوی و تجدیدنظر است.

النهایه با عنایت به حجم و پیچیدگی اختلافات و دعاوی مالیاتی صرف مطالعه مطالب تقدیمی راهگشای حل و فصل موضوعات مالیاتی نخواهد بود، بر همین اساس بهره مندی از خدمات وکیل متخصص مالیاتی امری لازم و غیرقابل اجتناب خواهد بود.